Analiza płomieniowa tworzyw sztucznych
Do przeprowadzenia doświadczeń wystarczy źródło ognia (może być to nawet świeczka) oraz szczypce lub pęseta do trzymania próbek.
Zachowajmy jednak niezbędne środki ostrożności:
- eksperyment wykonujemy z dala od łatwopalnych przedmiotów;
- używamy próbek o niewielkich rozmiarach (o powierzchni nie przekraczającej 1 cm2);
- próbkę trzymamy w pęsecie;
- w razie nieprzewidzianej sytuacji przyda się mokra szmatka do stłumienia ognia.
Podczas identyfikacji należy zwrócić uwagę na palność tworzywa (czy łatwo się zapala i czy płonie po wyjęciu z ognia), barwę płomienia, wydzielającą się woń oraz wygląd pozostałości po spaleniu. Zachowanie próbki podczas identyfikacji oraz jej wygląd po spaleniu może odbiegać od opisu w zależności od zastosowanych dodatków (wypełniaczy, barwników, włókien wzmacniających, itp.).
Do eksperymentów użyjemy tworzyw występujących w naszym otoczeniu: kawałków folii, butelek i opakowań, rurek, itp. Na niektórych przedmiotach znajdziemy oznaczenia użytych do wyrobu tworzyw. Próbkę ujmujemy w pęsetę i wprowadzamy do płomienia palnika:
1. Guma (np. dętka): łatwo się zapala i nie gaśnie po wyjęciu z palnika. Płomień jest ciemnożółty, silnie kopcący. Wyczuwamy zapach palonej gumy. Pozostałość po spaleniu jest nadtopioną, lepką masą. (fotografia 1)
2. Celuloid (np. piłeczka pingpongowa): zapala się bardzo łatwo i nie gaśnie po wyjęciu z palnika. Tworzywo pali się gwałtownie jasnożółtym płomieniem. Po spaleniu praktycznie nie ma pozostałości. (fotografia 2)
3. Polistyren PS (np. kubek po jogurcie): zapala się po pewnym czasie i nie gaśnie po wyjęciu z palnika. Płomień jest żółtopomarańczowy, wydziela się czarny dym, a tworzywo mięknie i topi się. Zapach jest dość przyjemny. (fotografia 3)
4. Polietylen PE i polipropylen PP (np. torebka foliowa): zapalają się łatwo i nie gasną po wyjęciu z palnika. Płomień jest żółty z niebieską otoczką, tworzywo topi się i spływa kroplami. Wyczuwalny jest zapach palonej parafiny. (fotografia 4)
5. Poli(chlorek winylu) PVC (np. rurka): zapala się z trudem i często gaśnie po wyjęciu z palnika. Płomień jest żółty z zieloną otoczką, wydziela się niewielka ilość dymu, a tworzywo wyraźnie mięknie. Płonący PVC ma ostry zapach (chlorowodór). (fotografia 5)
6. Poli(metakrylan metylu) PMMA (np. odłamek „szkła organicznego”): zapala się po pewnym czasie i nie gaśnie po wyjęciu z palnika. Płomień jest żółty z niebieską otoczką, tworzywo mięknie podczas spalania. Wyczuwalny jest kwiatowy zapach. (fotografia 6)
7. Poli(tereftalan etylu) PET (butelka po napojach): zapala się po pewnym czasie i często gaśnie po wyjęciu z palnika. Płomień jest żółty, lekko kopcący. Można wyczuć ostry zapach. (fotografia 7)
8. Poliamid PA (np. żyłka wędkarska): zapala się po pewnym czasie i niekiedy gaśnie po wyjęciu z płomienia. Płomień jest jasnoniebieski z żółtym wierzchołkiem. Tworzywo topi się i spływa kroplami. Zapach przypomina palone włosy. (fotografia 8)
9. Poliweglan PC (np. płyta CD): zapala się po pewnym czasie i czasem gaśnie po wyjęciu z płomienia. Pali się świecącym płomieniem, kopcąc. Zapach jest charakterystyczny. (fotografia 9)
Zobacz to na filmie:
