Związki miedzi
W pierwszym eksperymencie zbadane zostanie zachowanie wodorotlenku miedzi(II) wobec niektórych związków organicznych. W celu otrzymania niezbędnego do wykonania próby związku mieszamy w probówkach roztwory siarczanu(VI) miedzi(II) CuSO4 oraz wodorotlenku sodu NaOH (fotografia 1).
W wyniku reakcji powstaje niebieski osad Cu(OH)2 (fotografia 2):
Następnie do probówek dodajemy niewielką ilość gliceryny oraz roztworu glukozy (fotografia 3). Osady wodorotlenku miedzi(II) rozpuszczają się i tworzą szafirowe roztwory (fotografia 4). Za obserwowany efekt odpowiada zjawisko powstawania kompleksowych połączeń Cu(OH)2 z grupami OH cząsteczek użytych związków:
Tworzenie szafirowego roztwory z wodorotlenkiem miedzi(II) jest dowodem obecności w strukturze związku organicznego co najmniej dwóch grup hydroksylowych.
W drugim doświadczeniu otrzymamy tlenki miedzi. Do przeprowadzenia eksperymentu potrzebne będą roztwory: siarczanu(VI) miedzi(II) CuSO4, wodorotlenku sodu NaOH oraz glukozy (fotografia 5). Próbę rozpoczynamy od wytrącenia w obu probówkach osadu wodorotlenku miedzi(II) (fotografia 6). Do jednej z probówek dodajemy niewielką objętość roztworu glukozy. Następnie obie probówki ogrzewamy w płomieniu palnika. W wyniku przebiegających w naczyniach reakcji powstają tlenki miedzi: czarny CuO oraz pomarańczowoczerwony Cu2O (fotografia 7). Pierwszy z nich jest produktem termicznego rozkładu nietrwałego wodorotlenku miedzi(II):
Drugi tlenek tworzy się pod wpływem glukozy:
Powyższa reakcja jest charakterystyczną próbą w chemii organicznej, zwaną próbą Trommera, pozwalającą stwierdzić obecność związków o charakterze redukującym, np. aldehydów (glukoza także jest aldehydem).
Do następnego eksperymentu potrzebne będą kryształy siarczanu(VI) miedzi(II) CuSO4·5H2O oraz chlorku miedzi(II) CuCl2·2H2O (fotografia 8). Przeprowadzimy próbę płomieniową pozwalającą wykrywać połączenia miedzi. Na koniec żelaznego drutu nabieramy kilka kryształów i wprowadzamy je do płomienia palnika. Większość związków miedzi barwi płomień na zielono, natomiast halogenki – chlorek, bromek, jodek – nadają mu kolor niebieskozielony (fotografia 9).
Zobacz doświadczenie na filmie:
1. Kompleksy miedzi z alkoholami wielowodorotlenowymi:
2. Tlenki miedzi:
3. Barwienie płomienia palnika przez związki miedzi:
