Uniwersalne tory rynnowe
Takie założenia implikują minimalne wymiary w świetle: 50x115mm i długość toru min. 3 m (z dwóch, maksymalnie trzech segmentów), z możliwością powiększenia toru do 6 w przypadku samochodów.
Tory powinny być również:
- możliwie tanie,
- estetyczne,
- demontowalne,
- trwałe,
- łatwe w transporcie i przechowywaniu,
- proste w wykonaniu w warunkach przeciętnej pracowni,
- systemowe / modułowe
- łatwopowtarzalne,
- umożliwiające łączenie zestawów z różnych pracowni.
Poszukiwania
Tory można oczywiście robić od podstaw, z różnych materiałów - jednak z wielu względów korzystniejsze wydaje się wykorzystanie/modyfikacja istniejących kształtowników i rozwiązań systemowych. Pod lupę i pod rozwagę wzięte zatem zostały między innymi:
- Rynny stalowe półokrągłe. Wady: zastosowanie tylko do modeli szkutniczych, spora cena
- Rynny stalowe balkonowe (prostokątne). Wady: spora cena, niekorzystne zakończenia ścianek, brak łuków.
- Profile stalowe systemów ścian gipsowo-kartonowych. Wady: mimo stosunkowo niskiej ceny, również niski profil (efektywny poniżej 40mm) - za mały dla żaglówek, otwory w dnie, brak łuków, wykończenie: ocynk, łatwo rozpoznawalne podstawowe zastosowanie
- Specjalnie wykonywane u dekarza profile stalowe U60x120. Wady: kłopotliwe logistycznie, wcale nie tanie, kłopotliwe i drogie łuki,
- Listwy instalacji elektrycznych z PCV. Wady: niemała cena, kłopotliwe profile (wąskie, niskie, z dodatkowymi kształtkami w świetle profilu), niepotrzebne pokrywy i ich zamki na całej długości, brak łuków
- Profile kartonowo-tekturowe. Wady: mała trwałość, tylko dla samochodów.
- Tory wykonane specjalnie z płyt grubości 3 mm z białego PCV spienionego. Wady: duże kłopoty wykonawcze przy małych seriach, bardzo miękki materiał.
Rozwiązanie
Ostatecznie, jako podstawa do realizacji założonych torów wybrałem popularne kanały wentylacyjne o wymiarze 60x120 mm z białego PCV.
Ich największe zalety to:
- przystępna cena,
- dostępność w większości sklepów budowlanych,
- różne długości handlowe: (0,5 m, 1 m, 1,5 m, 3 m)
- systemowe łuki, końcówki i złączki,
- estetyczny biały kolor, doskonały choćby pod naklejki reklamowe, itp.
- odporny na uderzenia materiał,
- łatwość obróbki mechanicznej
- łatwość sklejania powszechnie dostępnymi klejami i taśmami klejącymi,
Wady:
- profile zamknięte do obróbki i wykończenia
- po docięciu, ścianki lekko nachylają się do środka
Zakupy
Do wykonania dwóch trzymetrowych torów (bo tyle przyjąłem za minimum dla pracowni) potrzebne będą:
- 4 szt. kanału 60x120 o długości 1,5 m (ok. 24 zł/szt.)
- 4 szt. zakończenia kanału 60x120 (ok. 6 zł/szt)
- 1 rolka białej samoprzylepnej taśmy pakowej szerokości 50 mm (ew. może też być przezroczysta ? ok. 5 zł/rolkę)
Chcąc wykonać bardziej rozbudowane tory można również rozważyć zakup elementów jak niżej:
- łącznik prosty kanału 60x120 (ok. 4zł/szt)
- kolanko poziome kanału 60x120 (ok. 7zł/szt)
- pianka wygłuszająca PE pod panele podłogowe (do wyrównywania nierówności podłoże/kanał/łączniki)
Podane w nawiasach ceny obowiązują w jednym z popularnych budowlanych marketów sieciowych.
Sprzęt
Aby przekształcić zakupione materiały w docelowe tory do zawodów potrzebne będą:
- elektryczna piła stołowa z tarczą o niestrzępiących materiał ząbkach
- cyklina lub nożyk modelarski do ew. poprawek wewnątrz profilu
- duży bloczek ścierny lub paca z papierem ściernym gradacji ok. 80-120
Realizacja
Pierwszym działaniem warsztatowym będzie przecięcie zamkniętych profili tak, aby uzyskać tory rynnowe o pożądanym kształcie i wymiarze. Ponieważ profil nie jest nadmiernie wysoki należy dążyć do zachowania jak najwyższych ścianek bocznych.
Przecięte piłą krawędzie wymagają obróbki wykańczającej ? wyrównania wewnętrznych ścianek w górnych fragmentach (vide ilustracje) oraz zaokrąglenia górnych krawędzi, aby zabezpieczyć się przed skaleczeniami. Rozważałem użycie nakładek na krawędzie kanałów (elastyczne nakładki U), ale ostatecznie zrezygnowałem z nich - same kłopoty. Doszlifowania często wymagają również narożniki zaślepek.
W dwóch miejscach na końcach kanałów lub w zaślepkach można też wykonać otwory do spuszczania wody (zwykle będą zaklejone taśmą samoprzylepną od strony wody). Dwie z czterech zaślepek można na stałe przykleić do końców kanałów - jeśli nie planujemy budowy torów zamkniętych, można w tym celu użyć kleju silikonu lub wręcz kleju cyjano-akrylowego. W innych wypadkach końcówki należy dokładnie przykleić do kanałów taśmą samoprzylepną a od zewnątrz dodatkowo uszczelnić połączenie masą plastyczną (biały silikonem, Tack-it, nawet plasteliną)
Transport i montaż torów
Półtorametrowe moduły torów z zaklejonymi końcówkami do transportu lub przechowywania wkłada się jedno w drugie a całość łączy taśmą nośną z zapięciem i rączką ew. tylko taśmą klejącą (nota bene ? do jej usuwania z plastiku można użyć benzyny lakowej lub choćby preparatów typu WD-40). Taki wymiar pozwala na swobodne transportowanie torów w każdym samochodzie.
Na miejscu należy zabezpieczyć równe podłoże w postaci stołu, stołów, ławek szkolnych ostatecznie tory można rozłożyć nawet na podłodze. Niekiedy podkładki modą być niezbędne ? woda w kanałach niewątpliwie wykaże każdą niedokładność poziomowania.
Dwa moduły każdego z torów wodnych skleja się na miejscu za pomocą szerokiej, białej taśmy pakowej ? najpierw od zewnątrz a następnie (dla wygody - drugim kawałkiem) od środka, dobrze dociskając ją do łączonych kształtek. Starannie wykonane połączenie tego typu jest wystarczająco pewne i szczelne, aby używać je z pomieszczeniach zamkniętych. Do napełnienia każdego z torów potrzeba ok. 18 litrów wody (dwa wiaderka). Do ich opróżnienia wystarczy odkleić naklejkę-korek na końcu toru po wcześniejszym podstawieniu wiaderka.
Informacje dla kolekcjonerów AR
Ponieważ wyżej opisany temat jest z natury rzeczy przeznaczony dla większej ilości zawodników (dla klasy, klubu, pracowni modelarskiej) stad każdy wykonawca, który przedstawi wykonane przez siebie tory ?wodno-kołowe? o wymiarach jak w założeniach do tego projektu, otrzyma na pewno (prócz standardowych) również punkty autorskie. Aby projekt mógł być w ogóle uznany (punkty standardowe), musi zostać przedstawiona para torów o minimalnych wymiarach jak w założeniach , przeznaczona do jazd samochodami (mogą więc to być tory wykonane np. z kartonu).
