Tablica postępu zadań w stylu ATC

Gdy życie zależy od właściwej wizualizacji ważności zadań?

Lotnictwo jest dziedziną dla ludzi dobrze zorganizowanych. Pamiętam opis lotniczego ?egzaminu przedwstępnego? z pionierskich czasów polskiego lotnictwa wojskowego (opisanego bodaj przez Bohdana Arcta) ? kiedy to doświadczony instruktor prosił młodych kandydatów na pilotów o pożyczenie zapałek. Każdy kto długo szukał, do tego po różnych kieszeniach ? oblewał.

Kontrolerzy nadzorujący dzisiaj ruch w powietrzu mają równie odpowiedzialne zadania jak piloci ? od nich również zależy życie ludzi znajdujących się w powietrzu. Przyznam, że sam nie zdawałem sobie nawet sprawy z ogromu ruchu lotniczego. Jak wiele samolotów pasażerskich jest w tej chwili na niebie nad nami - można zobaczyć np. na stronie www.flightradar24.com. Oni nie mogą się mylić, czy zapomnieć o którymś z samolotów. Dlatego, wszystko z czego korzystają, musi być w najwyższym stopniu funkcjonalne i praktyczne. Oczywiście, cała współczesna elektronika jest na ich usługi, jednak? w nawet najbardziej zaawansowanych technicznie ośrodkach kontroli lotów (Air Traffic Control - ATC) używane są nadal specyficzne ?analogowe? tablice z przesuwnymi kartkami papieru.

Paski postępu lotu (Flight Progress Strips - FPS) to wąskie paski, z nadrukowanymi danymi poszczególnych rejsów lotniczych, służące do śledzenia lotów w wieży kontroli ruchu lotniczego. Mimo, że zostały uzupełnione o bardziej zaawansowane technologicznie metody śledzenia lotu, są nadal stosowane, jako szybki i niezależny od ?złośliwości? systemów komputerowych sposób na zobrazowanie lotu jednocześnie dla wielu kontrolerów. Po wykorzystaniu, zachowuje się je również, jako zapis wydawanych instrukcji w formie dopisków kontrolera prowadzącego.

Papierowy pasek, po nadrukowaniu najistotniejszych parametrów danego lotu, jest montowany w plastikowej płytce, która jest następnie umieszczana w odpowiedniej tablicy (po angielsku zwanej ?bay? ? czyli zatoką), w której znajdują się wszystkie paski lotów, wykonywanych w danym sektorze przestrzeni powietrznej lub na lotnisku i podległe danemu kontrolerowi. Kolory płytek mają oczywiście również swoje znaczenia.

Dzięki nachyleniu płytki z paskami mogą swobodnie przesuwać się w dół po specjalnych szynach prętowych (ew. rurkowych) ? dlatego paski samolotów będących w powietrzu wciąż zachowują swoją kolejność odpowiadającą kolejności lądowania (stąd najważniejsze paski to te znajdujące się najniżej ? odwrotnie niż w ?nielotniczych przypominaczach?). No, ale po co nam taka tablica skoro można mieć taką w komputerze albo w kalendarzu? Odpowiedź może być podobna jak w przypadku pytania o sens stosowania ?staromodnych? rozwiązań ATC w dobie zaawansowanych systemów elektronicznych ? analogowe są lepiej widoczne i bardziej niezawodne!

Domowe tablice postępu prac w stylu ATC

Oryginalnie leżąca tablica może chyba jednak trochę przeszkadzać na biurku Od początku myślałem raczej o wersji wiszącej przed lub w pobliżu biurka  ale nadal zachowującą swoją pierwotną zasadę działania.

Rzeczywiste płytki pasków postępu (?holdery?) stosowane w ATC są wykonane z polistyrenu we wtryskarkach. Jeśli nie mamy ?swojego człowieka w wieży? trudno zatem będzie nam je odtworzyć dokładnie w takiej samej formie. W domowych warunkach można je wykonać w niemal dokładnie tej samej wielkości (zazwyczaj mają wymiary 1x8 cali tj. ~25x203 mm, niekiedy mają też szerokość 28 mm, węższe mogą mieć też długość 150mm) w prostszej formie z płytek sklejki cytrusowej ? np. częściowo podwojonych dla dostosowania do szyn z prętów metalowych. Można również wykonać je jeszcze łatwiej z samej folii. Oczywiście grawitacja już nie wystarczy, aby płytki nie spadały (jak to miało miejsce w wersji leżącej). Będzie trzeba więc sięgnąć po magnetyzm. Magnesy oczywiście mogą być różne. Najlepszą opcją wydają się folie magnetyczne ? można je pozyskać z reklam lub ich ścinków ? ja dostałem je zupełnie za darmo w jednej z wrocławskich agencji zajmujących się drukiem reklam zewnętrznych. Można też wykorzystać małe magnesy pastylkowe z dawno pogubionych szachów.

Tablica (?bay?) powinna być dostosowana do rodzaju pasków ? dla płytek 3 mm lub 2x3 mm ze sklejki lub PVC spienionego może to być dowolna tablica drewniana lub plastikowa. Dla płytek z folii magnetycznej najodpowiedniejsze będą raczej tablice z blachy stalowej (magnetyczne) ? wystarczy sama blacha  można ją pomalować lub okleić folią samoprzylepną. Ramki tablicy mogą być wykonane z dowolnego materiału, jednak o stosownej do płytek grubości (tak aby płytki nie wystawały za bardzo poza tablicę). Ponieważ oryginalne paski FPS miały ok. 20 cm długości, minimalna wielkość tablicy to formatka A4. Można również wykonać tablicę w wielkości A3 w układzie pionowym lub poziomym (wtedy paski można ustawiać w dwóch kolumnach, ew. drugą część wykorzystać do zapisków). Tablica większe niż A3 raczej do domowych zastosowań nie będą przydatne.

Rozwiązanie problemu tablicy dla nie mających czasu lub chęci do budowy od podstaw, to zakup odpowiedniego, gotowego wyrobu w sklepie papierniczym, w sieci WWW, lub wręcz w jednym z budowlano-ogrodniczych marketów sieciowych  ich ceny zaczynają się poniżej dziesięciu złotych (za tablicę korkową 30x40cm), natomiast dobrą suchościeralną tablicę magnetyczną o takich samych wymiarach, z aluminiowymi ramami, można kupić już za ok. 30 zł.

Paski postępu do tablicy w wersji foliowo-magnetycznej

Do wykonania pasków w tej wersji przydadzą się prócz folii magnetycznej:

• malarska taśma papierowa samoprzylepna szerokości 20 mm (w sklepach budowlanych)
• gładkie, kolorowe folie samoprzylepne (ścinki z agencji reklamowych ew. w rolkach lub w arkuszach w sklepach papierniczych)

O ile papierowa taśma może okazać się niezbędna dla prawidłowego działania tablicy, o tyle kolorowe folie są raczej głównie próbą nawiązania do stylu ATC. Jak to wykorzystać pokazują ilustracje.

Modyfikacje i inne zastosowania

Tak wykonana tablica w wersji foliowo-magnetycznej będzie ? mam nadzieję  służyć w domu do lepszej organizacji zadań. Większe wersje można wykorzystać również np. do obsługi zawodów sportowych czy modelarskich. Jedną z opcji jest użycie bardziej białych taśm samoprzylepnych lub papieru samoprzylepnego do niezmazywalnego zapisywania szczególnie ważnych danych.

Informacja dla kolekcjonerów punktów w klasyfikacji AR

Warunkiem koniecznym do uzyskania dodatkowych punktów autorskich za wykonanie tego projektu jest zamieszczenie na internetowym forum Młodego Technika filmiku (lub linku do niego) pokazującego działanie dowolnego typu domowej tablicy postępu prac  mile widziana również byłaby choć krótka relacja z budowy. O tym, że praca powinna być wykonana starannie chyba nie muszę już wspominać?