Sztuczny kameleon

Badacze z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley opracowali materiał, który zmienia barwę na żądanie, porównując te technologię do możliwości, jakimi dysponuje kameleon. Przy czym „na żądanie” oznacza w tym przypadku wygięcie powierzchni – zmiana barwy wiąże się bowiem ze zjawiskami zachodzącymi na powierzchni w nanoskali pod wpływem naprężeń.

Na powierzchni silikonowej taśmy o grubości tysiąc razy mniejszej niż ludzki włos uformowane zostały pofałdowania w mikroskopijnych, mniejszych niż długość fali świetlnej, rozmiarach. Wszelkie naprężenia zmieniają rozstaw rowków na powierzchni co skutkuje zmianą odcieni barwnych. Silikonowa warstwa o grubości zaledwie 120 nanometrów doskonale również odbija światło (83 proc. padającego promieniowania).

Kolory, które powstają dla naszego oka na powierzchni nie wynikają ze składu chemicznego materiału lecz ze zjawiska znanego jako iryzacja, inaczej tęczowanie a które polega na powstawaniu tęczowych barw w wyniku interferencji światła białego odbitego od przezroczystych lub półprzezroczystych ciał składających się z wielu warstw substancji o różnych własnościach optycznych. Występuje m.in. na powierzchni minerałów, macicy perłowej, plamach cieczy (np. benzyny), bańkach mydlanych a czasem w atmosferze – na chmurach. Bywa też wywoływane sztucznie i wykorzystywane przy produkcji ozdobnych iryzowanych wyrobów szklanych i ceramicznych.