Nowe formy materii. Ekscytujące potwierdzenie odkrycia sprzed pół wieku
![Nowe formy materii. Ekscytujące potwierdzenie odkrycia sprzed pół wieku](/i/images/3/8/9/Y3c9MTE3MCZjaD01MTM=_src_14389-6-Artystyczna-wizja-rozmieszczenia-ekscytonw-w-materii.jpg)
Ten rodzaj kondensatu opisany został teoretycznie już pięćdziesiąt lat temu. Dopiero teraz jednak udało się potwierdzić doświadczalnie jego istnienie. Materiał złożony jest z ekscytonów, czyli par cząstek "elektron-dziura". Gdy elektron w paśmie walencyjnym półprzewodnika zostaje wzbudzony i przechodzi przez pasmo wzbronione do pasma przewodnictwa, jego "śladem" w paśmie walencyjnym staje się dziura, która zachowuje się tak, jakby była cząstką z ładunkiem dodatnim, przyciągającym elektron. Z nim w parze tworzy właśnie ekscyton.
Naukowcy zaobserwowali ekscytonium, badając diselenek tytanu (1T-TiSe2). Użyli techniki o nazwie "czasowo-rozdzielcza spektroskopia strat energii elektronów" (M-EELS). Spektrometr EEL, który mierzy trajektorię elektronu, wyposażyli w goniometr, dzięki czemu możliwe stało się niezwykle dokładne mierzenie pędu elektronu w przestrzeni. Dzięki tym zabiegom udało się zmierzyć pobudzenie ekscytonów niezależnie od ich pędu.