Ogólnopolski program "Edukacja przez Szachy w Szkole"

e-suplement
15 marca 2012 roku Parlament Unii Europejskiej zarekomendował krajom unijnym wdrażanie szachów do systemów oświaty. W oświadczeniu, podpisanym przez 415 europosłów, zaznaczono, że bez względu na wiek dziecka szachy mogą poprawić jego koncentrację, zwiększyć cierpliwość i wytrwałość, a także rozwinąć zmysł twórczy, intuicję, pamięć oraz umiejętności analitycznego myślenia i podejmowania decyzji.

Ta gra uczy też determinacji, motywacji i sportowego zachowania. Polscy europosłowie niemal w komplecie poparli wprowadzenie programu do systemów edukacji i jego wsparcie ze strony Unii Europejskiej.

7 czerwca 2013 w Hotelu Nowotel w Warszawie uczestniczyłem w konferencji „Szachy w Szkole”, zorganizowanej przez Biuro Edukacji Urzędu m.st. Warszawy i Polski Związek Szachowy. Konferencja adresowana była do nauczycieli, doradców metodycznych, przedstawicieli władz oświatowych oraz osób i instytucji zajmujących się edukacją szachową. Głównym przedmiotem konferencji były zagadnienia związane z dydaktycznymi i organizacyjnymi aspektami gry w szachy. W konferencji uczestniczyli m.in. dyrektorzy szkół podstawowych, które zakwalifikowały się do warszawskiego projektu pilotażowego pod nazwą „WARS i SAWA grają w szachy”, realizowanego w ramach ogólnopolskiego projektu „Edukacja przez Szachy w Szkole”.

Legenda o mędrcu Ben Daher

Hinduskiemu mędrcowi Ben Daher, który żył około 1000 roku p.n.e. i który podobno był wynalazcą szachów, król Balhib w nagrodę za wymyślenie tak interesującej gry pozwolił na wybór wynagrodzenia.Daher czyniąc zadość żądaniu króla, odezwał się w te słowa: Królu! Nakaż zawiadowcy Twych spichlerzy, aby mi wydał tyle ziarenek zboża, ile się nagromadzi, gdy na pierwsze pole szachownicy położymy jedno, na drugie dwa, na trzecie cztery, na czwarte osiem i na każde następne z 64 pól szachownicy podwójną liczbę ziarnek, na poprzednim polu położonych!Król zdumiał się błahością prośby, wszelako nakazał, by ją spełniono. Jakież potem było jego przerażenie, gdy stanął przed nim zmartwiony skarbnik i doniósł, że prośby bramina nie sposób wypełnić, gdyż wszystko zboże, jakie tylko od stworzenia świata rosło, nie starczyłoby do spełnienia życzenia mędrca. Łączna liczba ziaren będąca sumą szeregu geometrycznego wynosi 18 446 744 073 709 551 615 czyli ponad 18 kwintylionów.
W programie przewidzianym na lata szkolne 2013/2014 i 2014/2015 uczestniczyć będą wytypowane klasy (I–III) szkół podstawowych i ich nauczyciele. Zorganizowany zostanie system doradztwa metodycznego i merytorycznego dla nauczycieli uczących gry w szachy, system szkoleń, programy i materiały dydaktyczne. Akademia Leona Koźmińskiego przeprowadzi badania naukowe określające wpływ nauczania gry w szachy na określone kompetencje i rozwój dzieci. Najzdolniejsi uczniowie otoczeni będą opieką Polskiego Związku Szachowego.

Dwuletnia nauka gry w szachy w wymiarze 1 lub 2 godzin tygodniowo prowadzona będzie przez nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej przeszkolonych na kursach opracowanych przez Polski Związek Szachowy i Biuro Edukacji Urzędu m.st. Warszawy. Będą to zajęcia obowiązkowe dla całych wybranych klas 1–3 z oceną opisową przedmiotu szachy na świadectwie. Nauczyciele prowadzić będą zajęcia w ramach dodatkowych godzin (art. 42 Karty Nauczyciela) realizowanych w obowiązkowym wymiarze godzin. Szkoły zostaną wyposażone w szachy, a nauczyciele w przewodnik metodyczny do podręczników dla dzieci opracowany przez Polski Związek Szachowy.

Do ogólnopolskiego programu „Edukacja przez Szachy w Szkole”, realizowanego obecnie w województwach dolnośląskim, mazowieckim, podlaskim i świętokrzyskim, przystąpiło ok. 250 szkół, 500 nauczycieli i 9000 uczniów. Od marca br. trwają kursy dla nauczycieli z mazowieckich szkół w ramach warszawskiego programu „WARS i SAWA grają w szachy”, w których uczestniczy obecnie ok. 70 szkół.

Ciąg dalszy artykułu znajdziesz we wrześniowym numerze magazynu Młody Technik

Zadania do samodzielnego rozwiązania:

zadanie_szachy_dla_szkol_1 zadanie_szachy_dla_szkol_2
Paul Heuacker, Neue Freie Presse, 1930. Wskaż wygrywające posunięcie dla białych (słynne studium niemieckiego problemisty - kompozytora szachowego) G. Rotlewi - A. Rubinstein, Łódż 1907. Wskaż wygrywające posunięcie dla czarnych (pozycja z najsłynniejszej, nazywanej „nieśmiertelną”, partii Akiby Rubinsteina)

Przeczytaj także
Magazyn