Mecz o tytuł mistrza świata w szachach w 2020 roku
Turniej Kandydatów Pretendentem do walki o tytuł mistrza świata zostanie zwycięzca ośmioosobowego Turnieju Kandydatów, który odbędzie się w pierwszej połowie 2020 r. Kandydaci wyłonieni zostaną według następującego klucza:
- Fabiano Caruana (2) - Amerykanin włoskiego pochodzenia, przegrany w meczu o mistrzostwo świata w roku 2018.
- Dwóch zwycięzców Chess World Cup 2019 (lub dwóch najlepszych poza Carlsenem i Caruaną, jeżeli któryś z nich zagra i zajmie jedno z czołowych miejsc).
- Zwycięzca FIDE Grand Swiss Tournament 2019 (oprócz tych, którzy zakwalifikują się według powyższych metod).
- Dwóch finalistów Grand Prix FIDE 2019 (oprócz tych, którzy zakwalifikują się według powyższych metod).
- Jeden zawodnik z najwyższym rankingiem - brana jest pod uwagę najwyższa średnia z dwunastu list rankingowych od lutego 2019 do stycznia 2020 r. (oprócz tych, którzy zakwalifikują się według powyższych metod).
- Jeden zawodnik z "dziką kartą" przyznaną przez organizatora. Musi być to gracz najlepszy z niezakwalifikowanych w World Cup, Grand Swiss lub Grand Prix, albo posiadacz jednego z dziesięciu najwyższych średnich rankingów w okresie od lutego 2019 do stycznia 2020 r.
Przyjrzyjmy się bliżej pierwszym pięciu ścieżkom awansu.
Szachowy Puchar Świata (Chess World Cup 2019)
Rywalizacja o Szachowy Puchar Świata odbędzie się w ramach 128-osobowego turnieju szachowego, który zaplanowano w Chanty-Mansyjsku, w Rosji, od 9 września do 2 października 2019 r. Rozgrywany będzie systemem pucharowym (uczestnicy grają pomiędzy sobą - zwycięzca kwalifikuje się do dalszych gier, pokonany odpada z rywalizacji). Dwóch najlepszych w siedmiorundowym turnieju awansuje do Turnieju Kandydatów.
Do Pucharu Świata zakwalifikowało się już trzech Polaków: Radosław Wojtaszek, Kacper Piorun i Mateusz Bartel. Być może dołączy do nich Jan-Krzysztof Duda, legitymujący się bardzo wysokim rankingiem FIDE.
Całkowita pula nagród w tej imprezie wynosi 1 600 000 dolarów, z czego pierwszą nagrodę wyceniono na 110 tys.
Wielki Turniej na Wyspie Man (Grand Swiss Tournament 2019)
Do tej imprezy zakwalifikowało się trzech reprezentantów Polski: Duda, Wojtaszek i Piorun. W rywalizacji weźmie też udział Dariusz Świercz, polski szachista reprezentujący od 2018 r. Stany Zjednoczone. Będzie to jedenastorundowy turniej rozegrany systemem szwajcarskim, z zaproszonymi 120 zawodnikami, w tym setką zakwalifikowanych z najwyższym rankingiem. Podstawą będzie średnia z dwunastu rankingowych list od lipca 2018 do czerwca 2019 r. Turniej zaplanowano w terminie 7-21 października 2019 r., na wyspie Man.
Cykl turniejów Grand Prix (Grand Prix FIDE 2019)
Eliminacje do meczu o mistrzostwo świata 2020 rozpoczęły się 17 maja w Moskwie, w pierwszym turnieju cyklu Grand Prix FIDE, zorganizowanym przez World Chess.
Cykl składa się z czterech imprez. Występuje w nich 21 czołowych szachistów świata, którzy rywalizują o dwa miejsca w Turnieju Kandydatów. Żeby wygrać Grand Prix, zawodnik musi przetrwać cztery rundy. Każda składa się z dwóch klasycznych partii. Jeśli zajdzie potrzeba, dogrywki rozgrywane są w szybszym tempie.
Zawody rozgrywa się systemem pucharowym. Na mecz składają się dwie partie tempem klasycznym (90 min./40 pos. + 30 min. + 30 s na posunięcie), a przy remisie dochodzi do dogrywek, czyli dwóch partii tempem 25 min. + 10 s. Jeśli pada w nich remis, zawodnicy grają dwie partie tempem 10 min + 10 s. Jeśli nadal nie ma rozstrzygnięcia, odbywają się dwie partie szachów błyskawicznych (5 min + 3 s). Gdy cały czas utrzymuje się remis, rozstrzyga tzw. Armagedon - losowany jest kolor, białe dostają 5 minut, czarne 4 i przy remisie zwyciężają czarne. Od 61 posunięcia dodawane są także 2 sekundy. Taka formuła, gdzie przegrany odpada, jest dużo ciekawsza dla kibiców.
Awans do Grand Prix uzyskało już dwóch Polaków: Duda oraz Wojtaszek.
- Miasta organizacji czterech turniejów Grand Prix:
Moskwa (17-29 maja, turniej już zakończony)
Ryga (11-25 lipca)
Hamburg (4-18 listopada)
Tel Awiw (10-24 grudnia) - Punkty za każdy turniej:
1. miejsce - 8 pkt
2. miejsce - 5 pkt
przegrany z półfinałów - 3 pkt
przegrany z drugiej rundy - 1 pkt
przegrany z pierwszej rundy - 0 pkt
Dodatkowo: +1 pkt za zwycięstwo w każdym meczu bez dogrywki. - Fundusz nagród
Przeznaczona na nagrody pula za wszystkie cztery turnieje GP wynosi 800 tys. euro, w tym 130 tys. na każdy GP i 280 tys. za końcowe wyniki całego cyklu rozgrywek.
Grand Prix w Moskwie
W Moskwie, od 17 do 29 maja, wystąpiło szesnastu zawodników:
- Shakhriyar Mamedyarov (Azerbejdżan)
- Anish Giri (Holandia)
- Wesley So (USA)
- Levon Aronian (Armenia)
- Alexander Grischuk (Rosja)
- Hikaru Nakamura (USA)
- Sergey Karjakin (Rosja)
- Ian Nepomniachtchi (Rosja)
- Peter Svidler (Rosja)
- Teimour Radjabov (Azerbejdżan)
- Dmitry Jakovenko (Rosja)
- Radosław Wojtaszek (Polska)
- Wei Yi (Chiny)
- Jan-Krzysztof Duda (Polska)
- Nikita Vitiugov (Rosja)
- Daniil Dubov (Russia)
Znakomicie spisał się polski arcymistrz Radosław Wojtaszek (4), który doszedł do półfinału, pokonując w pierwszej rundzie Shakhriyara Mamedyarova z Azerbejdżanu, a w drugiej rosyjskiego arcymistrza Petera Svidlera. W półfinale, w starciu z Rosjaninem Janem Niepomniaszczym (Ian Nepomniachtchi, ros. Ян Непомнящий), nasz reprezentant uległ dopiero w drugiej dogrywce. Polak przeważał w pierwszej i trzeciej partii dogrywki, będąc bardzo blisko zwycięstwa.
Warto dodać, że Wojtaszek zdobył 5 punktów do cyklu Grand Prix (3 za awans do półfinału oraz dodatkowe 2 za bezpośrednie zwycięstwa meczowe bez konieczności grania dogrywek).
- Wyniki półfinału:
Hikaru Nakamura (2761, USA) - Alexander Grischuk (2772, Rosja) 0,5-1,5
Jan Niepomniaszczyj (2773, Rosja) - Radosław Wojtaszek (2724, Polska) 3,5-2,5 - Finał:
Grischuk - Niepomniaszczyj 1,5-2,5 (5)
W partiach klasycznych moskiewskiego finału zawodnicy szybko zremisowali i o wyniku rozgrywek zadecydowały partie szybkie. W pierwszej z nich, grający czarnymi Niepomniaszczyj zdecydował się po raz pierwszy w życiu na zagranie obrony rosyjskiej! Jego przeciwnik, Alexander Grischuk, był tym tak zdziwiony, że nad swoim trzecim posunięciem myślał aż 4 minuty! W końcu zdecydował się na spokojne 3.d3, ale nie zdołał uzyskać wystarczającej przewagi i partia zakończyła się remisem.
W drugiej partii szybkiej, grający tym razem białymi, Niepomniaszczyj zakończył rywalizację po 35… We7 (diagram 6) ładną kombinacją 36.H:e7+. Grischuk poddał się, ponieważ po 36…H:e7 nastąpiłoby wygrywające 37.Wd7.
Każdy z zawodników uczestniczy w trzech z czterech turniejów GP. Szarym kolorem w tabeli 1 zaznaczono miasta, w których poszczególni szachiści nie zagrają. W każdym turnieju występuje szesnastu uczestników. W ostatnim GP (Tel Awiw) dodatkowo jako szesnasty zawodnik pojawi się szachista wskazany przez Izraelską Federację Szachową - rezultat rozegranych z nim partii nie będzie liczony do Grand Prix.
Kwalifikacja ze względu na ranking
W poprzednich trzech cyklach rozgrywek (w latach 2014, 2016 i 2018) do Turnieju Kandydatów kwalifikowało się po dwóch zawodników z najwyższym rankingiem. W obecnie trwającym cyklu, ze względu na Wielki Turniej na Wyspie Man, w ten sposób awansuje tylko jeden szachista.
Tabela 2 przedstawia aktualną czołówkę poza Carlsenem (mistrz świata) i Caruaną (już mającym miejsce w Turnieju Kandydatów). Warto dodać, że aby zakwalifikować się, zawodnicy muszą rozegrać co najmniej osiemnaście gier rankingowych w ostatnich sześciu okresach oceny.
Mecz o mistrzostwo świata
Pierwszy oficjalny mecz o tytuł mistrza rozegrany został w 1886 r. Wilhelm Steinitz (7) pokonał wówczas Johannesa Zukertorta.
Czekający nas pojedynek pomiędzy panującym mistrzem świata Magnusem Carlsenem a pretendentem składać się będzie z czternastu klasycznych partii rozgrywanych tempem klasycznym. Zwycięża ten, kto pierwszy zdobędzie 7,5 punktów. W przypadku remisu zadecydują dogrywki w szybkim tempie. Mecz odbędzie się w drugiej połowie 2020 r., pod patronatem Międzynarodowej Federacji Szachowej FIDE.
Od 2008 r. rozgrywanych było dwanaście partii w tempie klasycznym. W poprzednim meczu, w roku 2018, wszystkie zakończyły się remisem. Po raz pierwszy w 132-letniej historii rywalizacji o tytuł mistrza świata potrzebna była dogrywka w szybkim tempie.
