Polska i Polacy najlepsi na świecie w rozwiązywaniu zadań szachowych
W rozwiązywaniu zadań szachowych drużyna Polski jest zdecydowanie najlepsza na świecie. Nieprzerwanie od jedenastu lat zdobywamy tytuły drużynowego mistrza globu, a polscy zawodnicy wywalczyli już w sumie 64 medale w mistrzostwach świata i Europy!
A oto krótkie sylwetki naszych mistrzów świata w rozwiązywaniu zadań szachowych.
Piotr Murdzia
Piotr Murdzia (1) ma już w swojej kolekcji 55 medali indywidualnych i drużynowych mistrzostw świata i Europy. Pierwszy tytuł mistrza świata w solvingu zdobył w roku 2001. W roku 2002 jako pierwszy Polak uzyskał tytuł arcymistrza w rozwiązywaniu zadań szachowych. Jest jedynym zawodnikiem na świecie, który wywalczył osiem złotych medali na mistrzostwach świata w klasyfikacji indywidualnej. Pozostaje również niekwestionowanym liderem pod względem złotych medali na indywidualnych mistrzostwach Europy - dotąd zdobył ich dziewięć.
Murdzia sześciokrotne zwyciężał w międzynarodowym turnieju International Solving Contest (ISC), gromadzącym corocznie kilkuset najlepszych zawodników na świecie, specjalizujących się w rozwiązywaniu kompozycji szachowych. ISC jest przeprowadzany w ten sposób, że w tym samym czasie w wielu lokalizacjach całego świata spotykają się szachiści, by przystąpić do rozwiązywania jednakowych zestawów zadań.
W mistrzostwach Polski Piotr Murdzia zdobył 26 medali, z czego aż 20 złotych! W roku 2009 wydał książkę "Rozwiązuj z Mistrzem Świata - Sekrety Solvingu" (2), w której opisał swoją drogę na szczyt oraz podzielił się z czytelnikami radami, jak skutecznie rozwiązywać zadania. W latach 2009-2017 pełnił funkcję szefa wyszkolenia Polskiego Związku Szachowego.
Kacper Piorun
Kacper Piorun (3) to pierwszy polski podwójny arcymistrz, zarówno w rozwiązywaniu zadań szachowych (2011), jak i w grze praktycznej (2012). Największe osiągnięcia szachowe to brązowy medal za wynik indywidualny na olimpiadzie szachowej (Batumi, 2018), trzecie miejsce na indywidualnych mistrzostwach Europy (Skopje, 2019), trzecia lokata na drużynowych mistrzostwach świata (Khanty-Mansyisk, 2017) i brązowy medal za wynik indywidualny w drużynowych mistrzostwach Europy (Hersonissos, 2017).
W roku 2017 Piorun zdobył tytuł mistrza Polski, a w latach 2016, 2018 i 2019 tytuły wicemistrza. Najwyższy ranking w dotychczasowej karierze osiągnął 1 lipca 2016 r. - z wynikiem 2685 punktów zajmował 52 pozycję na liście rankingowej FIDE i drugie miejsce wśród polskich szachistów.
Największe osiągnięcia solvingowe to: pięć indywidualnych tytułów mistrza świata w latach 2011 i 2014-2017 oraz (wraz z Piotrem Murdzią) jedenaście tytułów drużynowego mistrza świata z rzędu (2009-2019). Piorun zdobywał także złote medale w drużynowych mistrzostwach Europy (pięciokrotnie) i trzykrotnie w indywidualnych mistrzostwach Polski.
Piotr Górski
Piotr Górski (4), doktorant Wydziału Fizyki Politechniki Warszawskiej, jest jednym z nielicznych szachistów, który startuje tylko w solvingu. W wieku trzynastu lat podjął taką decyzję jako zawodnik z kategorią II+ w grze praktycznej. W 2002 r., przygotowany przez Ryszarda Królikowskiego, wystartował w swoim pierwszym konkursie rozwiązywania zadań. W 2008 r. został indywidualnym mistrzem Europy juniorów. Rok później zakwalifikował się do polskiej drużyny na mistrzostwa Europy i mistrzostwa świata, gdzie znacznie przyczynił się do pierwszych drużynowych sukcesów Polski.
W 2019 r. Górski został indywidualnym i drużynowym mistrzem świata na zawodach w Wilnie i przy okazji uzyskał brakującą normę arcymistrzowską. Jako czwarty z Polaków otrzymał najwyższy tytuł w solvingu (wcześniej Piotr Murdzia - 2002, Kacper Piorun - 2011 i Aleksander Miśta - 2016). Warto dodać, że tytuły arcymistrza w rozwiązywaniu zadań szachowych przyznawane są od 1982 r. i był to 35 tytuł arcymistrza w historii tej dyscypliny. Dotychczas Piotr Górski zdobył z drużyną trzy złote medale mistrzostw świata oraz pięć złotych medali mistrzostw Europy.
Aleksander Miśta
Aleksander Miśta (5) to arcymistrz szachowy od 2004 r. i arcymistrz w rozwiązywaniu zadań od roku 2016. Jest także trenerem szachowym (FIDE Trainer od 2012 r.). Zwyciężył w prestiżowym turnieju szachowym w Hastings (2016 r.).
Najwyższy ranking w dotychczasowej karierze osiągnął 1 września 2014 r. - z wynikiem 2625 punktów zajmował wówczas piąte miejsce wśród polskich szachistów. W drużynowych mistrzostwach świata w solvingu dotychczas zdobył osiem złotych medali, a w drużynowych mistrzostwach Europy - cztery.
Zasady rozgrywania mistrzostw świata i Europy w rozwiązywaniu zadań szachowych
Turnieje tego rodzaju przeznaczone są dla drużyn narodowych i zawodników indywidualnych. Organizatorem może być kraj będący członkiem FIDE i wskazany przez World Federation for Chess Composition (WFCC). Każda impreza mistrzowska składa się z sześciu rund rozgrywanych przez dwa dni, po trzy rundy codziennie, zgodnie z kalendarzem.
Zasady zapisywania rozwiązań zadań szachowych
W matach bezpośrednich (dwuchodówki, trzychodówki, wielochodówki) zapisuje się wszystkie posunięcia, wszystkich wariantów (groźba + obrony) aż do przedostatniego ruchu białych - czyli np. w dwuchodówkach zapisuje się tylko i wyłącznie pierwszy ruch białych.
W studiach (czyli zadaniach typu "białe zaczynają i wygrywają" bądź "białe zaczynają i remisują") zapisuje się wszystkie najlepsze posunięcia jednego wariantu prowadzącego do zdecydowanego zwycięstwa białych lub oczywistego remisu (w zależności od typu zadania: wygrana białych oznaczana jest symbolem "+", remis oznaczany symbolem "=").
W matach pomocniczych zaczynają czarne! Przykładowo: mat pomocniczy w 2 można określić pytaniem: "Ruch czarnych. Po jakiej sekwencji posunięć białe stawiają mata w swoim drugim posunięciu?" Zapisuje się wszystkie posunięcia (począwszy od pierwszego ruchu czarnych do matującego ruchu białych włącznie).
W samomatach (partiach, w których wygrywa strona zamatowana) zapisuje się wszystkie posunięcia, wszystkich wariantów (groźba + obrony), z wyłączeniem ostatniego matującego ruchu czarnych.
Dwa złote medale na ostatnich mistrzostwach świata w rozwiązywaniu zadań szachowych
W dniach 17-23 sierpnia 2019 r. w Wilnie (Litwa) odbył się 62 Kongres Światowej Federacji Kompozycji Szachowej, w trakcie którego rozegrano 43 Mistrzostwa Świata w Rozwiązywaniu Zadań Szachowych (6). Wzięło w nich udział 90 zawodników z 25 krajów, a w klasyfikacji drużynowej 21 zespołów z 20 federacji. Po raz pierwszy w mistrzostwach świata w solvingu sędzią głównym zawodów był Polak - Ryszard Królikowski (w latach 2014 i 2015 sędzia główny mistrzostw Europy w rozwiązywaniu zadań szachowych).
W turnieju indywidualnym niespodziewanie, ale zasłużenie, zwyciężył Piotr Górski, który zdobył 70,3 pkt/na 90 możliwych. Wypełnił on jednocześnie normę arcymistrzowską i został czwartym polskim arcymistrzem w solvingu w historii.
Różnice punktowe były niewielkie. Srebro zdobył trzykrotny mistrz świata, arcymistrz John Nunn (Wielka Brytania) - 69,6 pkt, a brąz arcymistrz Eddy van Beers (Belgia) - 69,5 pkt.
Tuż poza podium znaleźli się nasi arcymistrzowie Kacper Piorun i Piotr Murdzia, którzy zdobyli odpowiednio 69,1 pkt oraz 68,5 pkt. Arcymistrz Aleksander Miśta, występujący tylko w klasyfikacji indywidualnej, zajął dwunaste miejsce.
W rywalizacji drużynowej (dwa najlepsze wyniki z rundy; drużyny trzy- lub dwuosobowe) Polski zespół - w składzie Piotr Górski, Kacper Piorun i Piotr Murdzia - zajął pierwsze miejsce. Było to kolejne, jedenaste już z rzędu drużynowe zwycięstwo Polaków w mistrzostwach świata, począwszy od turnieju w Rio de Janeiro w roku 2009. Polska z wynikiem 150,1 pkt zwyciężyła przed Rosją - 147,5 pkt i Wielką Brytanią - 140,6 pkt. (7).
Na diagramie 8 widzimy pierwsze zadanie, z którym zmierzyli się uczestnicy mistrzostw świata w roku 2019.
Wszystkie zadania i ich rozwiązania, tabele turniejowe oraz galerie zdjęć dostępne są na stronie organizatora ostatnich mistrzostw świata: www.sachmatija.puslapiai.lt
dr inż. Jan Sobótka
- nauczyciel akademicki,
licencjonowany instruktor
i sędzia szachowy
