Kolega Billa Gatesa - Paul Allen
Część tej wielkiej historii skończyła się niedawno. Allen przez kawał swojego życia zmagał się z poważnymi chorobami. W 1982 r. rozpoznano u niego chłoniaka Hodgkina, w stadium 1-A. Intruz został pokonany za pomocą kilkumiesięcznej radioterapii. W 2009 r. Allen zachorował na chłoniaka nieziarniczego. I znów z sukcesami opierał się nowotworowi. Aż do powrotu choroby w ubiegłym roku. Umarł w wyniku wstrząsu septycznego 15 października 2018 r. Współzałożyciel Microsoftu dożył 65 lat.
Program pisany w samolocie
Paul Allen urodził się 21 stycznia 1953 r. w Seattle, w stanie Waszyngton, jako dziecko Kennetha Sama Allena i Edny Faye, z domu Gardner. Uczęszczał do Lakeside School, prywatnej szkoły w rodzinnym mieście, gdzie zaprzyjaźnił się z dwunastoletnim Billem Gatesem, z którym dzielił entuzjazm dla komputerów. Wspólnie korzystali z terminala Teletype w Lakeside, aby rozwijać swoje umiejętności programowania na kilku współdzielonych systemach komputerowych. Można ich było również spotkać w laboratorium Wydziału Informatyki Uniwersytetu Waszyngtońskiego - do którego przynajmniej raz, w 1971 r., zakazano im wstępu z powodu zbyt częstych wizyt.
Po ukończeniu szkoły i uzyskaniu doskonałego wyniku egzaminu SAT - 1600 pkt., Allen rozpoczął studia na stanowym uniwersytecie w Waszyngtonie. Po dwóch latach porzucił jednak naukę dla pracy programisty w firmie Honeywell w Bostonie, w pobliżu Uniwersytetu Harvarda, gdzie studiował Bill. I to właśnie Allen namówił Billa do rezygnacji ze studiów i założenia z nim firmy programistycznej.
Koledzy wkrótce opracowali swój interpreter programu BASIC, a po przeczytaniu artykułu o Altairze 8800 w magazynie "Popular Electronics" zrozumieli, że cena komputerów spadnie niedługo do poziomu, od którego sprzedaż oprogramowania na taki sprzęt zacznie być opłacalna. W trakcie wspomnianego lotu do siedziby firmy Micro Instrumentation and Telemetry Systems (MITS) Allen uświadomił sobie, że zapomnieli z Billem napisać program służący do wczytania ich interpretera z taśmy do pamięci komputera. Pisząc w języku maszynowym dla mikroprocesora Intel 8080, Allen skończył swój program, zanim samolot wylądował.
Wkrótce po udanej prezentacji Allena dla MITS, Altair 8800, uznawany powszechnie za pierwszy komputer osobisty w historii, został uzupełniony o interpreter Altair BASIC, autorstwa Gatesa i Allena. Obaj w kwietniu 1975 r. założyli swoją firmę, a Allen wymyślił pierwszą wersję jej nazwy - "Micro-Soft", oznaczającą połączenie „mikrokomputera” i "software’u", czyli oprogramowania. Aż do początków lat 80. główna działalność firmy, prowadzona później pod współcześnie znaną nazwą Microsoft, była oparta na słynnym interpreterze, który zapoczątkował serię produktów Microsoft Basic.
W 1980 r. Microsoft zobowiązał się dostarczyć firmie IBM system operacyjny (DOS) dla komputera IBM PC - chociaż jego inżynierowie nigdy nie pracowali nad podobnym oprogramowaniem. Paul postanowił przeprowadzić operację zakupu programu o nazwie QDOS (Quick and Dirty Operating System), napisanego przez Tima Patersona z Seattle Computer Products, a następnie wywiązać się z kontraktu z IBM, przerabiając QDOS na MS-DOS. Udało się. To był przełom w historii Microsoftu. Zapewnił firmie wielki sukces, a Allenowi i Gatesowi przyniósł fortunę.
Niedługo po tym Allena po raz pierwszy zaatakowała choroba. Musiał na pewien czas wycofać się z aktywności w Microsofcie.
Na te lata przypadły też biznesowe nieporozumienia z kolegą. Gates miał poprosić Allena o przekazanie mu części udziałów, aby zrekompensować większą ilość pracy, jaką jego zdaniem wykonywał. Według Allena, Gates zaproponował podział w proporcji 60:40, ponieważ to on "zrobił prawie wszystko dla BASIC". Allen zgodził się na taki układ. Gates nie był jednak zadowolony i renegocjował później umowę na 64:36. W 1983 r. Bill próbował wykupić akcje Paula, oferując 5 dolarów za sztukę, jednak ten odmówił i opuścił firmę, zachowując swoje udziały w nienaruszonym stanie. Okazało się to ważne dla jego dalszych losów, bo po wejściu Microsoftu na giełdę Allen stał się multimiliarderem.
Słynne zdjęcie z pierwszych lat istnienia Microsoftu - Allen na dole po prawej
Po wygranej z pierwszym nowotworem był jeszcze związany z Microsoftem przez długie lata. Oficjalnie zrezygnował z funkcji w zarządzie giganta w listopadzie 2000 r., ale pozostał starszym doradcą strategicznym kierownictwa firmy. W styczniu 2014 r. nadal posiadał 100 mln akcji Microsoftu.
Biznes i muzyka
Jednocześnie już od lat 80. szukał nowych pomysłów i inwestował w rozmaite koncepcje, głównie poprzez założoną przez siebie w 1986 r. firmę Vulcan Inc. Jego przedsięwzięcia były zróżnicowane: od America Online, przez SureFind (internetowy serwis ogłoszeń), Teluscan (internetowy serwis finansowy) i Starwave (dostawcę treści online), aż po sprzęt, oprogramowanie i komunikację bezprzewodową. W latach 1994-1998 zbudował infrastrukturę ponad trzydziestu różnych firm, w ramach realizacji swojej strategii "świata połączonego". Dzięki zakupowi przez Vulcan w 1998 r. firmy Marcus Cable i ponad 90% udziałów w Charter Communications, Allen stał się właścicielem siódmego co do wielkości operatora kablowego w USA. W 1999 r. zainwestował prawie 2 mld dolarów w korporację RCN, przez co jego łączne udziały w branży kablowej i internetowej osiągnęły wartość ponad 25 mld dolarów.
Przeznaczył również spore nakłady na produkcję mediów interaktywnych i rozrywkę. W sumie dokonał dużych inwestycji w ponad sto firm z branży nowych mediów. W 1993 r. nabył 80% Ticketmastera. Pod koniec 1999 r. wspólnie z Vulcan Ventures zgodził się sfinansować POP.com, internetową firmę rozrywkową utworzoną w ramach partnerstwa dwóch znanych firm produkcyjnych - Imagine Entertainment, założonej przez reżysera Rona Howarda i producenta Briana Grazera, oraz znanej z superprodukcji DreamWorks SKG, powołanej do życia przez gigantów rozrywki Stevena Spielberga, Jeffreya Katzenberga i Davida Geffena.
Prezentacja prototypu samolotu Stratolaunch
Zajmował go jednak nie tylko biznes. Jako entuzjasta Jimiego Hendrixa - od czasu gdy widział jego występ w roku 1969 - Allen grał na gitarze rytmicznej w zespole Grown Men z Seattle. Grupa wydała swoją pierwszą płytę wiosną 2000 r. W 2013 r. Allen opublikował kolejny album - "Everywhere at Once", tym razem ze swoim zespołem Underthinkers.
Od kosmosu po morskie głębiny
Od 2004 r. Paul wspierał inwestycyjnie konstruktora lotniczego i przedsiębiorcę Burta Rutana, budowniczego SpaceShipOne, suborbitalnego samolotu, który osiągnął wysokość 115 090 m, stając się pierwszym komercyjnym statkiem przekraczającym umowną granicę kosmosu. Konstrukcja wygrała poświęcony temu zadaniu konkurs Ansari X Prize.
W 2011 r. Allen ogłasza rozpoczęcie przedsięwzięcia Stratolaunch Systems, którego głównym celem jest zbudowanie samolotu zdolnego do przenoszenia rakiet kosmicznych na dużą wysokość, skąd miałyby startować na orbitę. Jeśli projekt zakończy się sukcesem, powstanie pierwszy system transportu kosmicznego w całości finansowany ze środków prywatnych. Cztery lata później rodzi się firma Vulcan Aerospace, przeznaczona do realizacji projektów komercyjnych podróży kosmicznych. Ostatnie informacje o pracach Stratolaunch donosiły o testach naziemnych konstrukcji.
Lotnictwo to dopiero początek szerokiego wachlarza zainteresowań Allena. Trzydzieści lat temu kupił on klub koszykarski Portland Trail Blazers. Od tego czasu zespół dziewiętnaście razy dotarł do fazy playoff rozgrywek NBA, z czego dwukrotnie wystąpił w finałach - w latach 1990 i 1992. Z kolei gdy w 1996 r. właściciel futbolowej drużyny Seattle Seahawks zagroził przeniesieniem jej do południowej Kalifornii, Allen zareagował… kupnem i tego klubu. Pod wodzą Allena Seahawks trzykrotnie dotarli do finału Super Bowl, raz wygrywając. To nie koniec - firma Allena Vulcan Sports & Entertainment jest również współwłaścicielem drużyny piłki nożnej Seattle Sounders FC, występującej w Konferencji Zachodniej amerykańskiej ligi MLS.
Kolejne obszary, w które nasz bohater bardzo aktywnie się angażował, stanowiły sztuka i produkcja filmowa. Wspólnie z siostrą, Jody Allen, stał się producentem wielu filmów i programów telewizyjnych, w tym produkcji otrzymujących prestiżowe nagrody Peabody, Independent Spirit Awards, Grammy i Emmy - tym razem wszystko pod szyldem Vulcan Productions.
Wielkim polem jego ofiarności i zaangażowania była nauka. We wrześniu 2003 r. Paul uruchomił Instytut Nauki o Mózgu swojego imienia, z wkładem własnym w wysokości 100 mln dolarów. Z kolei założony przez niego w 2014 r. Allen Institute for Artificial Intelligence (AI2) skupia się głównie na badaniach i inżynierii sztucznej inteligencji. W tym samym roku Allen przeznaczył po 100 mln dolarów na utworzenie Instytutu Nauki o Komórce, z siedzibą w Seattle, oraz walkę z wirusem Ebola w Afryce Zachodniej. Wcześniej, bo w 2010 r., uruchomił Allen Distinguished Investigators (ADI), program mający wspierać naukowców realizujących projekty badawcze znajdujące się na wczesnym etapie, napotykających często na trudności z pozyskaniem funduszy z tradycyjnych źródeł. Miliarder przekazał też pieniądze na budowę Allen Telescope Array dla SETI, zaś niedawno nazwano jego nazwiskiem nowo odkryty gatunek muszki kwiatowej.
Allen angażował się w eksplorację głębin morskich. W 2015 r., wraz ze swoim zespołem badawczym i Królewską Marynarką Wojenną Wielkiej Brytanii, odzyskał dzwon z okrętu HMS Hood, który zatonął w Cieśninie Duńskiej podczas II wojny światowej. Znalezisko zostało odrestaurowane i wystawione w maju 2016 r. w Muzeum Marynarki Wojennej w Portsmouth, dla upamiętnienia 1415 zaginionych członków załogi słynnego krążownika. Paul sfinansował także projekt RV Petrel, statku badawczego, który podczas wyprawy do Guadalcanal eksplorował wraki, w tym japoński pancernik Musashi oraz amerykański lekki krążownik USS Juneau.
Łącznie na rozwój różnych dziedzin nauki, technologii, edukacji, ochrony przyrody, sztuki i usług społecznych Allen przekazał ponad 2 mld dolarów. W celu lepszego zarządzania wszystkimi poczynaniami filantropijnymi powołał wraz z siostrą Jody Paul G. Allen Family Foundation. W 2010 r. został sygnatariuszem kampanii The Giving Pledge, obiecując przekazać przynajmniej połowę swojej fortuny na cele charytatywne. Za swoją działalność na tym polu otrzymał liczne wyróżnienia, m.in. Medal Andrew Carnegie of Philanthropy i tytuł "Filantropa Roku".
Mimo ogromu zadań, jakich się podejmował i którym patronował, nigdy nie był tak sławny jak kolega Bill, znacznie częściej utożsamiany z Microsoftem. Trudno jednak oprzeć się wrażeniu, że bez Paula nie byłoby wielkiego sukcesu Microsoftu. Uchodził przy tym za spokojnego samotnika, co może wydawać się dziwne w świetle tak różnorodnych zainteresowań i aktywności na tylu polach. Człowiek jest jednak sumą sprzeczności.
