Infradźwięki
Po dłuższym czasie okazało się, że nowo zamontowana klimatyzacja w specyficzny sposób generowała fale dźwiękowe - infradźwięki. W ten luksus wyposażono tylko gabinety najwyższych dostojników. Po wyłączeniu klimatyzacji zaburzenia ustały. Infradźwięki, choć niesłyszalne dla nas, działają na cały organizm ludzki. Wnikają przez ucho, pobudzają narząd równowagi, są odbierane przez skórę. Wywołują drgania rezonansowe klatki piersiowej, przepony brzusznej i organów trawiennych. Infradźwięki to zakres drgań akustycznych o częstotliwości leżącej poniżej możliwości odbioru przez narząd słuchu człowieka, tj. mniejszej niż 16 Hz.
Infradźwięki powstają w warunkach naturalnych w następstwie ruchu powietrza, w wodospadach czy wyładowaniach atmosferycznych, podczas silnych wiatrów lub w czasie szybkiej jazdy samochodem, zwłaszcza z uchyloną szybą boczną. Mogą powodować zaburzenia systemu oddychania, a przy dłuższym oddziaływaniu również układu trawiennego. Infradźwięki mogą też powodować zakłócenia zmysłu równowagi i zmniejszyć ostrość widzenia. Infradźwięki są od niedawna uznawane w medycynie jako czynnik zakłócający prawidłową czynność organizmu, zwłaszcza jako jeden z przyszłych, uciążliwych czynników środowiska człowieka. Układ nerwowy pod wpływem tych fal akustycznych generuje dolegliwości , które można określić jako subiektywne, takie jak: szybkie pojawianie się zmęczenia, bóle i zawroty głowy, uczucie chwiania się. Jednak całkowicie realnie u osób narażonych na działanie infradźwięków występuje skłonność do omdleń, ogólne osłabienie, zaburzenia snu i ogólna drażliwość. Brak jest jednak znamion uszkodzenia narządów i tkanek. Niekiedy stwierdza się osłabienie reaktywności układu autonomicznego (wolne tętno, hipotonia tętnicza), a także drżenie rąk i dermografizm. Granice bólu i próg odczuwania wrażeń pochodzących od infradźwięków określa się podobnie jak dla dźwięków słyszalnych. Im nisza częstość, tym bardziej te dwie granice do siebie się zbliżają.
Najogólniej można rozróżnić następujące zakresy oddziaływania infradźwięków na organizm ludzki. Poniżej 120 dB. W tym zakresie krótkie działanie infradźwięków nie wywołuje przykrych wrażeń i nie jest szkodliwe. Przy dłuższym działaniu wystąpić mogą jeszcze mało zbadane ujemne skutki infradźwięków. Między 120 - 140 dB. Przebywanie w polu infradźwięków powodować może lekkie zakłócenia procesów fizjologicznych i uczucie nadmiernego zmęczenia. Między 140 - 160 dB. Już przy krótkim (2 min) działaniu, infradźwięki powodują nieprzyjemne objawy fizjologiczne (zakłócenia zmysłu równowagi, wymioty). Dłuższe działanie może spowodować trwałe uszkodzenia organiczne. Powyżej 170 dB. Stwierdzono na zwierzętach śmiertelne działanie infradźwięków spowodowane przeważnie przekrwieniem płuc. Po 15 minutach narażenia na wpływ fal infradźwiękowych o natężeniu 135 dB i częstotliwości mniejszej niż 10 Hz doznaje się nieprzyjemnego uczucia drgania błony bębenkowej, uczucia ucisku i tępego bólu. Próg słuchu podwyższa się 015 - 20 dB (lub więcej). Jedynym powtarzalnym zjawiskiem są zmiany ruchów gałek ocznych. Pod wpływem infradźwięków występuje oczopląs pionowy, zwłaszcza w zakresie drgań o częstotliwości 7 Hz.
Dotychczasowy stan wiedzy wskazuje, że natężenie infradźwięków wynoszące 120 - 140 dB powoduje zakłócenie czynności fizjologicznych, natomiast przy wyższych wartościach dochodzi nawet do śmierci (np. pies ginie wtedy gdy poziom natężenia wynosi 172 dB, a częstotliwość około 0,5 Hz powodem śmierci jest obrzęk płuc i zatrzymanie czynności oddechowej). Według polskiej normy PN-86/N-01338 infradźwiękami nazywamy dźwięki lub hałas, którego widmo częstotliwościowe zawarte jest w zakresie od 2 Hz do 16 Hz, według ISO 7196 infradźwiękami nazywamy dźwięki lub hałas, którego widmo częstotliwościowe zawarte jest w zakresie od 1 Hz do 20 Hz. Zgodnie z normą PN-86/N-01338, w odniesieniu do infradźwięków sztucznego pochodzenia, wprowadzono pojęcie hałasu infradźwiękowego oraz hałasu niskoczęstotliwościowego.