Rodzaje wyświetlaczy

• CRT (tradycyjny, z lampą elektronową) - w zależności od rodzaju monitora elektrony emitowane przez katodę trafiają do trzech dział elektronowych (w przypadku monitorów kolorowych) bądź jednego (w monitorach monochromatycznych). Działa formują elektrony z katody w wąską wiązkę i wystrzeliwują ją. Wiązka przyspieszana przez anodę uderza w powierzchnię ekranu pokrytą luminoforem, wywołując jego świecenie. Aby dało się rozświetlić każdy punkt powierzchni ekranu, wiązka musi być odchylana w dwóch kierunkach - pionowym i poziomym. Do odchylenia wiązki elektronów wykorzystywane jest pole magnetyczne wytwarzane przez cewki odchylające;
• LCD (ciekłokrystaliczny) - urządzenie wyświetlające obraz, którego zasada działania oparta jest na zmianie polaryzacji światła na skutek zmian orientacji cząsteczek ciekłego kryształu pod wpływem przyłożonego pola elektrycznego;
• PDP (plazmowy) - działa dzięki doprowadzeniu mieszaniny gazów (głównie ksenonu i neonu), zamkniętych w małych komorach, do stanu plazmy. Zjonizowane gazy zaczynają emitować fotony światła ultrafioletowego, które, padając na luminofor, pobudzają go do emisji światła widzialnego, odpowiedniego dla danego koloru luminoforu;
• LED (Light-Emitting Diode) - dioda elektroluminescencyjna zaliczana jest do półprzewodnikowych przyrządów optoelektronicznych, emitujących promieniowanie w zakresie światła widzialnego, podczerwieni i ultrafioletu. Zespoły diod elektroluminescencyjnych są stosowane w różnego rodzaju wyświetlaczach;
• OLED (Organic Light-Emitting Diode) - organiczne diody elektroluminescencyjne OLED należą do rodziny diod elektroluminescencyjnych (LED) wytwarzanych ze związków organicznych. Stosuje się je do budowy elastycznych wyświetlaczy, telewizorów lub innych urządzeń przenośnych. Wyświetlacze wyprodukowane w technologii OLED są wyjątkowo cienkie, gdyż nie trzeba ich podświetlać - diody bowiem samoistnie generują światło;
• AMOLED (Active-Matrix Organic Light-Emitting Diode lub Advance Matrix OLED) - ulepszona wersja diod OLED, oferująca lepszą jakość obrazu niż wyświetlacze OLED, zużywająca do działania znacznie mniej energii i mająca większą żywotność. W wyświetlaczu typu Super AMOLED ma miejsce połączenie panelu dotykowego ze szkłem pokrywającym wyświetlacz, usuwane jest także powietrze między warstwami;
• TFT, tranzystor cienkowarstwowy (Thin-Film Transistor) - rodzaj tranzystora polowego stosowanego głównie w kolorowych wyświetlaczach ciekłokrystalicznych z aktywnymi matrycami. Ekran sterowany tymi tranzystorami pozwala na uzyskanie w monitorach komputerowych i notebookach obrazów wysokiej jakości, znacznie lepszych niż przy innych rozwiązaniach (np. CSTN). W wyświetlaczach opartych na TFT każdy subpiksel ma własny tranzystor sterujący, w przeciwieństwie do technologii STN, w której komórki ciekłego kryształu sterowane są tranzystorami obsługującymi całe kolumny lub wiersze;
• laserowy - wykonany w technologii laserowej wyświetlacz wykorzystuje do wytworzenia kolorów dwa indywidualne modułowe optyczne wiązki promieni lasera lub więcej. Obecnie telewizory tego typu oraz wykonane w technologii OLED wyświetlają najwierniejszy możliwy do uzyskania obraz;
• FED, wyświetlacz z emisją polową (Field-Emission Display) - rodzaj wyświetlacza działającego na zasadzie zderzania przyspieszonych elektronów z ekranem pokrytym luminoforem, znanej ze zwykłych telewizorów i monitorów kineskopowych, z tą różnicą, że pojedyncze działo elektronowe zastąpiono katodami z emisją polową, opartymi na zjawisku tunelowym;
• SED (Surface-conduction Electron-emitter Display) - wyświetlacz oparty na zasadzie działania znanej ze zwykłych telewizorów i monitorów CRT, z tą różnicą, że nie ma w nim jednego działa elektronowego, lecz na każdy punkt luminoforu przypada pojedynczy emiter elektronów;
• DLP (Digital Light Processing) - projektor opracowany przez firmę Texas Instruments. Jego kluczowym elementem jest chip DMD (Digital Micromirror Device), oparty na technologii optycznych mikroukładów elektromechanicznych, polegającej na użyciu tysięcy mikroluster (każde o powierzchni kilkunastu mikrometrów kwadratowych), odbijających lub rozpraszających padający na nie strumień świetlny. Zaletami są wysoki kontrast (2000:1) oraz dobra jakość czerni;
• VFD, wyświetlacz fluorescencyjny (Vacuum Fluorescent Display) - działający dzięki fluorescencji bombardowanego elektronami luminoforu;
• neonowy - wynaleziona w 1910 r. przez Francuza Georges’a Claude’a prosta lampa wyładowcza, w postaci dwóch elektrod umieszczonych wewnątrz szklanej bańki wypełnionej gazem szlachetnym (zazwyczaj neonem lub mieszaniną gazów), świecąca dzięki wyładowaniu jarzeniowemu;
• iMoD (Interferometric Modulator Display) - klasa wyświetlaczy wykorzystujących zjawisko rezonansu optycznego. Obraz powstaje na zasadzie selektywnego odbicia pożądanych barw. Pozwala to na wykorzystanie światła otoczenia do zaprezentowania obrazu, a jednocześnie na dostosowanie jasności obrazu do światła otoczenia;
• UFB LCD (Ultra Fine and Bright) - technologia wyświetlaczy LCD stosowana w telefonach komórkowych, wprowadzona przez firmę Samsung w 2002 r. Stanowi alternatywną metodę w stosunku do wykorzystywanej obecnie technologii TFT LCD;
• LTPS-TFT/LTPS LCD (Low Temperature Poly Silicon-Thin Film Transistor) - typ ekranów ciekłokrystalicznych, których działanie opiera się na podobnej zasadzie, jak w przypadku wyświetlaczy TFT. Zastosowanie krzemu krystalicznego na szklanym podłożu pozwala uzyskać wyższą skalę integracji, dzięki czemu można umieścić tam bardziej wyrafinowane układy sterujące.

Mirosław Usidus