Kulturalne muszki owocowe

Dzisiaj możemy być pewni, że kultura nie jest domeną wyłącznie ludzką. Wiele kręgowców wyższych, w tym szympansy, orangutany czy niektóre gatunki ptaków, wykształcają wewnątrz grupy różnego rodzaju formy kulturowe. Najnowsze badania francuskich naukowców z Uniwersytetu w Tuluzie dowodzą, że również wśród bezkręgowców możemy obserwować zachowania tego typu. Chodzi konkretnie o powszechnie występujące w przyrodzie muszki owocowe Drosophila melanogaster. Niecodzienne, aczkolwiek przełomowe badania na ten temat opublikowano na łamach prestiżowego magazynu Science.

Kulturę możemy zdefiniować jako zbiór nabytych zachowań charakterystycznych dla danej grupy osobników. Zachowania te nie mogą być dziedziczone biologicznie - muszą być wyuczone poprzez wzajemną obserwację osobników w stadzie. Prowadzący wspomniane badanie naukowcy definiują jeszcze inne ważne kryteria istnienia kultury, takie jak różnica wiekowa pomiędzy osobnikami (młodsi uczą się od starszych), zdolność powtarzania zaobserwowanego zachowania po dłuższym czasie czy wpływ zachowania grupy na pojedynczego osobnika (skłonność do ulegania większości - konformizm).

Francuscy badacze postanowili sprawdzić, czy wymienione powyżej kryteria znajdą zastosowanie przy doborze partnerów do kopulacji w grupie muszek owocowych. W tym celu przeprowadzono szereg eksperymentów z wykorzystaniem puli samców o dwóch kolorach - zielonym i różowym. Samce te kopulowały z wybranymi samicami wewnątrz specjalnie przygotowanych komór. Podczas kopulacji pary były obserwowane przez inne samice z grupy.

W kolejnym kroku badano, czy samice-obserwatorzy zastosują zaobserwowane wzorce przy doborze partnera dla siebie czy też wybiorą go zupełnie na chybił-trafił. Jak się okazało, samice muszek owocowych spełniły wszystkie kryteria warunkujące zachowania kulturalne. Co więcej, zawsze kierowały się opinią grupy - obserwując równocześnie kilka par o różnych kolorach za każdym razem wybierały później dla siebie partnera w kolorze, który preferowała większość ich "koleżanek". Po raz pierwszy w historii zaobserwowano więc istnienie swoistej kultury u tych bezkręgowców.

Po co muszkom owocowym kultura? Badacze sugerują, że być może ma to znaczenie ewolucyjne - różne preferencje odrębnych grup tych bezkręgowców sprzyjają izolacji genetycznej i prowadzą do szybszej specjacji, tj. wyodrębnienia się nowego gatunku.

źródło: science.sciencemag.org, zdjęcie: commons.wikimedia.org