Z Tajwanu na podbój świata - Jen-Hsun „Jensen” Huang

Jako współzałożyciel i wieloletni szef firmy NVIDIA jest jednym z najważniejszych „sprawców” rewolucji w przetwarzaniu grafiki komputerowej, a potem, gdy okazało się, że procesory graficzne jego firmy to klucz do rozwoju sztucznej inteligencji, także jedna z głównych postaci trwającej rewolucji AI.

Jen-Hsun „Jensen” Huang (1) urodził się siedemnastego lutego 1963 roku w Tainan na Tajwanie. Gdy miał pięć lat, jego rodzina, czyli również oczywiście on, przeniosła się do Tajlandii. Gdy miał dziewięć lat, wraz z bratem został wysłany do Stanów Zjednoczonych, by zamieszkać z wujem w Tacoma w stanie Waszyngton. Po kilku latach jego rodzice także przenieśli się do USA i osiedlili się w Oregonie, gdzie Huang ukończył szkołę średnią Aloha High School. Jego ulubionym sportem był wówczas tenis stołowy – był w nim tak dobry, że trafił do krajowego rankingu graczy. Warto dodać też, że przeskoczył dwa lata edukacji i ukończył szkołę już w wieku szesnastu lat. Wcześnie też zaczął pracować – był kierowcą i kelnerem w restauracji.

Jednocześnie Huang kontynuował naukę. Zdobył tytuł licencjata inżynierii elektrycznej na stanowym uniwersytecie Oregonu w 1984 roku, a następnie tytuł magistra w tej samej dziedzinie na prestiżowym Uniwersytecie Stanforda w 1992 roku.

Od gier ku sztucznej inteligencji

Zanim wraz z Chrisem Malachowskym i Curtisem Priemem założył firmę NVIDIA, pracował jako dyrektor w LSI Logic i projektant mikroprocesorów w Advanced Micro Devices (AMD). Jego kariera zawodowa w innych firmach nie trwała jednak długo. W 1993 roku, gdy Huang miał 30 lat, powstała NVIDIA, a on objął stanowisko jej prezesa.

Trójka założycieli skupiła się na projektowaniu i wytwarzaniu procesorów graficznych (GPU) dla branży gier wideo. Pierwszym produktem firmy NVIDIA był NV1, procesor graficzny (GPU), który umożliwiał tworzenie grafiki 3D dla komputerów osobistych. Opracowali także m.in. układ RIVA 128, jeden z pierwszych procesorów graficznych integrujących transformację, przycinanie i oświetlenie w jednym chipie. Ta innowacja sprawiła, że NVIDIA znalazła się w czołówce branży przetwarzania grafiki. Firma szybko zyskała uznanie za swoją innowacyjną technologię graficzną, a jej procesory graficzne stały się popularne w branży gier.

Początkowo dysponowali skromnym jak na Dolinę Krzemową kapitałem w wysokości 40 tys. dolarów. Wkrótce jednak udało im się pozyskać inwestycje w wysokości 20 milionów od firm venture capital (inwestycje wysokiego ryzyka). Dzięki temu wsparciu, NVIDIA przetrwała trudne pierwsze lata i ostatecznie zdobyła solidną, trwałą pozycję na rynku półprzewodników. Weszła na giełdę w 1999 roku. Gdy cena jej akcji osiągnęła 100 dolarów za sztukę, Huang zrobił sobie tatuaż z logo firmy na lewym ramieniu.

W XXI wieku NVIDIA stopniowo wychodziła poza branżę gier w kierunku takich dziedzin jak sztuczna inteligencja, obliczenia mobilne, technologie pojazdów autonomicznych i sieci społecznościowe. Układy NVIDIA z architekturą CUDA stały się podstawą infrastruktury umożliwiającej przeprowadzanie skomplikowanych obliczeń na ogromną skalę i zrewolucjonizowały procesy uczenia głębokich sieci neuronowych.

Ważnym momentem w rozwoju potęgi firmy było stworzenie procesora graficznego GeForce 256, który był przełomem w dziedzinie grafiki komputerowej i stał się podstawą dla wielu późniejszych rozwiązań firmy NVIDIA w dziedzinie uczenia maszynowego. W 2006 roku Huang wprowadził na rynek pierwszą kartę graficzną przeznaczoną specjalnie do zastosowań naukowych i obliczeń związanych z AI – Tesla GPU. Jej następczyni, Tesla P100, była procesorem graficznym zaprojektowanym specjalnie do zadań związanych ze sztuczną inteligencją. Była pierwszym układem GPU obsługującym operacje tensorowe, które są niezbędne dla algorytmów głębokiej nauki maszynowej. Od tego czasu NVIDIA wydała kilka produktów skoncentrowanych na sztucznej inteligencji, w tym Tesla V100, DGX-1 i Jetson AGX Xavier. Produkty te były wykorzystywane w różnych zastosowaniach, w tym w autonomicznych samochodach, obrazowaniu medycznym i w robotyce.

Wartość rynkowa NVIDIA przekroczyła ostatnio trzy biliony dolarów, co ustawia ją w gronie najwyżej wycenianych spółek świata. Huang, który ma 3,5 proc. akcji firmy (co czyni z niego obecnie multimiliardera), został obsypany tytułami „Biznesmena Roku” magazynu „Fortune” w 2016 roku i „Najlepszego Prezesa” Harvard Business Review w 2020 roku, Fellow IEEE, co jest najwyższym wyróżnieniem przyznawanym przez Instytut Inżynierii Elektrycznej i Elektronicznej USA. W 2021 roku magazyn „Time” umieścił go na liście 100 najbardziej wpływowych osób na świecie.

Huang jest znany ze swojego charakterystycznego stylu, często pojawia się w skórzanej kurtce. Od dzieciństwa jest zapalonym graczem w gry komputerowe, co było nie bez wpływu na powstanie NVIDIA. Szczególnie lubi „Cywilizację”. Jako człowiek nadzwyczajnie bogaty stał się znany ze swojej działalności filantropijnej. W 2022 roku przekazał 50 milionów dolarów na rzecz swojej Alma Mater, uniwersytetu w Oregonie, na utworzenie instytutu superkomputerów. Ponadto przekazał 30 milionów dolarów Stanfordowi na budowę szkoły inżynieryjnej im. Jen-Hsuna Huanga.

Prawo Huanga

Szef NIVIDIA znany jest z tzw. prawa Huanga, opartego na obserwacjach zmian w dziedzinie informatyki i inżynierii. Opiera się na tezie, że postęp w dziedzinie procesorów graficznych (GPU) rośnie w tempie znacznie szybszym niż w przypadku tradycyjnych jednostek przetwarzających w komputerach (CPU). Obserwacja ta koresponduje z prawem Moore’a, które przewidywało, że liczba tranzystorów w układzie scalonym podwaja się mniej więcej co dwa lata. Według prawa Huanga, wydajność procesorów graficznych będzie podwajać się co dwa lata. Obserwacja stojąca za owym prawem została poczyniona przez Jensena podczas konferencji GPU Technology Conference (GTC) 2018, która odbyła się w San Jose w Kalifornii. Zauważył on wtedy, że procesory graficzne NVIDIA były „25 razy szybsze niż pięć lat temu”, chociaż prawo Moore’a przewidywało jedynie dziesięciokrotny wzrost.

Oprócz zainteresowania nowym oryginalnym spojrzeniem szefa NVIDIA pojawiły się głosy krytyki. Dziennikarz Joel Hruska, pisząc w serwisie „ExtremeTech” w 2020 roku, stwierdził, że „nie ma czegoś takiego jak prawo Huanga”, nazywając je „iluzją”, która opiera się na zyskach możliwych dzięki prawu Moore’a; i że jest zbyt wcześnie, aby stwierdzić, że prawo istnieje. Organizacja badawcza Epoch odkryła, że w latach 2006…2021 wydajność cenowa GPU (pod względem FLOPS/$) podwajała się mniej więcej co 2,5 roku, czyli znacznie wolniej, niż przewidywało prawo Huanga.

Niezależnie od tego, jak ostatecznie zostanie ocenione prawo Huanga, jego dorobek trudno kwestionować. Jest właścicielem ponad stu patentów w dziedzinie grafiki komputerowej, architektury GPU i sztucznej inteligencji. I zapewne nie powiedział jeszcze w tej dziedzinie ostatniego słowa.

Mirosław Usidus