Rentgen pojedynczego atomu

Naukowcy z uniwersytetów w Ohio i Illinois oraz amerykańskiego narodowego laboratorium w Argonne wykonali pierwsze zdjęcie rentgenowskie pojedynczego atomu. Według publikacji na ten temat, która ukazała się w "Nature", dzięki nowej technice możliwe jest, nie tylko wykrycie typu atomu, ale także jednoczesny pomiar jego stanu chemicznego.

"Atomy mogą być rutynowo obrazowane za pomocą mikroskopów skaningowych, ale bez promieniowania rentgenowskiego nie można stwierdzić, z czego są zbudowane", wyjaśnia współautor badań Saw-Wai Hla. Pracował przez ponad dekadę nad opracowaniem rentgenowskiej wersji skaningowej mikroskopii tunelowej (STM), nazwanej synchrotronową skaningową mikroskopią tunelową (SX-STM).

Zdjęcie: Saw-Wai Hla www.ohio.edu

Metody obrazowania rentgenowskiego, takie jak promieniowanie synchrotronowe, są szeroko stosowane w wielu dyscyplinach, w tym w sztuce i archeologii. Dotychczas najmniejszą ilość, jaką można było prześwietlić promieniami rentgenowskimi to attogram, czyli około 10 tys. atomów. SX-STM łączy konwencjonalne promieniowanie synchrotronowe z tunelowaniem kwantowym. Zastępuje konwencjonalny detektor promieniowania rentgenowskiego używany w większości eksperymentów z promieniowaniem synchrotronowym innym rodzajem detektora - ostrą metalową końcówką umieszczoną bardzo blisko próbki, aby lepiej zbierać elektrony popychane do stanu wzbudzonego przez promieniowanie rentgenowskie.

Źródło: arstechnica.com, zdjęcie: Saw-Wai Hla www.ohio.edu

Mirosław Usidus