Doświadczalny reaktor EBR-1

Doświadczalny reaktor EBR-1
Nadającą się do wykorzystania ilość energii elektrycznej reaktor atomowy, po raz pierwszy w historii, wytworzył 20 grudnia 1951 roku. Działo się to w dzisiejszym Narodowym Laboratorium INEEL (Idaho National Environmental and Engineering Laboratory) Departamentu energii USA. O godzinie 13:50 z generatora atomowego EBR-1 (Experimental Breeder Reactor-1) popłynął pierwszy w dziejach prąd elektryczny.
 
EBR-1 zasila cztery żarówki

Reaktor wytworzył wystarczającą ilość energii aby zapalić prosty szereg czterech 100-watowych żarówek. Generował prąd przez kilka godzin. Następnego dnia EBR-1 wyprodukował tyle energii, że wystarczyło to na zasilenie jego samego wraz z budynkiem, w którym się znajdował.

Po tym eksperymencie szesnastu biorących w nim udział naukowców i inżynierów uwieczniło to historyczne osiąganie, napisawszy kredą swoje imiona na betonowej ścianie generatora. Twórcą tego sukcesu był Walter Zinn i jego zespół z Argonne National Laboratory, którzy zaczął pracę jeszcze w roku 1949. Doświadczalny reaktor EBR-1 (obecnie wyłączony) mieścił się w małym budynku, który i dzisiaj jak dawniej samotnie trwa na wietrzniej równinie w południowo-wschodnim Idaho.

Jego budowę rozpoczęto w maju 1949r. Pierwszy eksperymentalny cel EBR-1 polegał na opracowaniu i sprawdzaniu koncepcji reaktora powielającego. Reaktor EBR-I przeznaczony był głównie do prowadzenia badań, m.in. dla określenia możliwości powielania paliwa jądrowego, zbierania danych odnośnie stosowania ciekłego metalu w wysokich temperaturach i zbadania charakterystyk reaktora z wysokim strumieniem neutronów.

Reaktor EBR-1 był prototypem reaktorów chłodzonych ciekłym metalem (sodem). 4 czerwca 1953 roku Komisja Energii Atomowej USA ogłosiła, że reaktor EBR-1 stał się pierwszym reaktorem w świecie, który zademonstrował uzyskiwanie plutonu z uranu. W 1962 roku stał się pierwszym w świecie reaktorem, wytwarzającym energię elektryczną z plutonu. Przez cały czas swojej pracy był źródłem wartościowych danych i pomagał naukowcom lepiej zrozumieć zachowanie plutonu w działającym reaktorze.

30 grudnia 1963 roku reaktor oficjalnie został zatrzymany. 26 sierpnia 1966 roku został uznany za narodową historyczną pamiątkę. (wg materiałów Narodowego laboratorium Idaho, USA). W 1953 roku, w Idaho Falls uruchomiono dwa kolejne reaktory. Jeden - prototyp reaktora wodnego ciśnieniowego (woda stanowi tutaj moderator oraz chłodziwo) przeznaczony do napędu okrętów podwodnych STR (Submarine Thermal Reactor) Mark-I i Mark-II.

Drugi - prototyp reaktora wodnego wrzącego Borax-I (Boiling Reactor Experiment). Pierwszy z nich stał się wzorem reaktora typu PWR (Pressurized Water Reactor). Taki reaktor został uruchomiony w 1957r. w elektrowni Shippingport niedaleko Pittsburga (stan Pensylwania). Elektrownia zruszyła 2 grudnia 1957r. W początkowym okresie rozwoju energetyki atomowej tylko Stany Zjednoczone posiadały monopol na wzbogacanie uranu.

Dlatego też kraje takie jak Wielka Brytania, Francja czy Kanada poszły inną drogą rozwijając energetykę jądrową. W tych krajach jako paliwo w reaktorze wykorzystywano uran naturalny. I tak np. w Wielkiej Brytanii rozwinął się typ reaktora Magnox tj. z moderatorem grafitowym i chłodzeniem gazowym, z kolei w Kanadzie typ CANDU (Canadian Deuterium Uranium reactor) z moderatorem i chłodzeniem w postaci ciężkiej wody.