Ian Nepomniachtchi przeciwnikiem Magnusa Carlsena w meczu o tytuł Mistrza Świata
Rosjanin zwyciężył w ośmioosobowym dwukołowym Turnieju Kandydatów, rozegranym w Jekaterynburgu (Rosja). Tylko pierwsza jego część rozegrana została w marcu 2020 roku, gdyż rozgrywki zostały zawieszone z powodu ogłoszenia pandemii COVID-19. Druga część turnieju została rozegrana w kwietniu 2021 roku. Fundusz nagród wynosił 500 tys. dolarów i był najwyższy w historii Turniejów Kandydatów.
Nepomniachtchi (w skrócie zwany Nepo) będzie drugim rosyjskim rywalem Carlsena w walce o tytuł Mistrza Świata (2). W 2016 roku Carlsen pokonał Siergieja Karjakina. Ostatnim mistrzem świata z tego kraju był Władimir Kramnik, po wygranej w unifikacyjnym meczu z Bułgarem Weselinem Topałowem w 2006 roku.
Nepo przeciwko dotychczasowym mistrzom świata
Ian Nepomniachtchi ma wspaniałe wyniki w walce z mistrzami świata. W standardowej kontroli czasu ma pozytywne wyniki przeciwko Vladimirowi Kramnikowi (+5-4=4), Viswanathanowi Anandowi (+3-2=5), a nawet Magnusowi Carlsenowi (+4-1=6). Ma również pozytywne wyniki z Anatolijem Karpowem (+2-0=0 w 2013) i Garrym Kasparowem (+1-0=2 w 2017) w partiach szybkich lub błyskawicznych (nie grał z nimi w standardowej kontroli czasu).
Nepo jest wielokrotnym medalistą Mistrzostw Świata i Europy juniorów w różnych kategoriach wiekowych, w tym czterokrotnie złotym: Kallithea 2000 (ME do lat 10), Kalithea 2001 (ME do lat 12), Peniscola 2002 (ME do lat 12) i Heraklion 2002 (MŚ do lat 12).
Ian Nepomniachtchi wygrywa Turniej Kandydatów
Najdłuższy w historii turniej szachowy zakończył się w Jekaterynburgu we wtorek 27 kwietnia 2021 roku, dokładnie 400 dni po jego rozpoczęciu. Turniej Kandydatów rozpoczął się w marcu 2020 roku, ale po 7. rundzie został przerwany na ponad rok z powodu pandemii koronawirusa.
W turnieju wystąpili:
- Fabiano Caruana (USA) - wicemistrz świata
- Ding Liren (Chiny) - finalista Pucharu Świata 2019
- Wang Hao (Chiny) - zwycięzca Isle of Man 2019
- Alexander Grischuk (Rosja) - Grand Prix 2019
- Ian Nepomniachtchi (Rosja) - Grand Prix 2019
- Anish Giri (Holandia) - średni ranking ELO
- Maxime Vachier-Lagrave (Francja) - w zastępstwie Timura Radżabowa.
- Kirill Alekseenko (Rosja) - dzika karta.
Ian Nepomniachtchi zapewnił sobie zwycięstwo w rundę przed końcem, remisując z francuskim arcymistrzem Maxime'em Vachier-Lagrave'em. Jedynym, który miał realne szanse na wyprzedzenie Rosjanina, był wtedy nepalsko-rosyjski arcymistrz, reprezentant Holandii Anish Giri, który po wznowieniu Turnieju Kandydatów zdobył 4 z 5 punktów. Niestety dla niego Holender przegrał w przedostatniej rundzie z innym rosyjskim arcymistrzem Alexandrem Grischukiem (3).
A oto przebieg niezwykle ważnej partii dla wyników turnieju:
Alexander Grischuk - Anish Giri
Turniej Kandydatów 2020/2021, 13. runda, Jekaterynburg, 26 kwietnia 2021
1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sf3 b6 4.g3 Gb7 5.Gg2 Gb4+ 6.Gd2 c5 7.G:b4 c:b4 8.O-O O-O 9.Sbd2 d6 10.Hb3 a5 11.a3 Sa6 12.Wfd1 He7 13.Se1 G:g2 14.K:g2 h5 15.Sc2 b:a3 16.b:a3 Wab8 17.e4 e5 18.Hd3 Sc7 19.Wab1 Se6 20.Wb5 Wfe8 21.h4 g6 22.f3 Sd7 23.Sf1 e:d4 24.S:d4 Se5 25.He2 S:d4 26.W:d4 Sc6 27.Wd1 He6 28.Se3 (diagram 4) 28…Se7 (28…Se5!) 29.Hd2 f5 (lepsze 29…Sc6) 30.H:d6 Sc6 (białe uzyskały już dużo lepszą pozycję, trochę więcej szans na obronę dawało 30…H:d6) 31.e:f5 g:f5 32.H:e6+ W:e6 33.S:f5 Se5 34.Wd6 Wee8 35.Wd4 Sc6 36.Wd2 Wbd8 37.W:d8 W:d8 38.Wd5 W:d5 39.c:d5 Se5 40.Sd6 Kf8 41.Kf2 Ke7 42.Sb5 Kf6 43.Ke3 Kf5 44.Sd6+ Kf6 45.Ke4 Sd7 46.Kd4 Ke7 47.Sb5 Kf6 48.Sc3 Kf5 49.Se4 Kg6 50.g4 b5 51.Sc5 1-0 (diagram 5)
W ostatniej rundzie Ian Nepomniachtchi, mając już zapewnione pierwsze miejsce w turnieju, przegrał czarnymi z Ding Liren (Chiny). Maxime Vachier-Lagrave pokonał Wanga Hao i zdobył srebrny medal w turnieju. Chiński arcymistrz, po przegraniu trzech ostatnich partii w turnieju, oświadczył, że wycofuje się z profesjonalnych szachów wyczynowych. Trzecie miejsce zajął Anish Giri po przegranej z Kirillem Alekseenko.
Regulamin zbliżającego się meczu o tytuł Mistrza Świata
Mecz składać się będzie z 14 partii klasycznych. Zawodnik, który zdobędzie 7,5 punktu, zostaje zwycięzcą. Losowanie kolorów odbędzie się podczas oficjalnej ceremonii otwarcia meczu. Tempo gry: 120 minut na pierwsze 40 posunięć, następnie po 60 minut na 20 ruchów i potem 15 minut na dokończenie partii + 30 sekund za ruch, poczynając od ruchu 61.
Jeśli po regulaminowych 14 partiach klasycznych wynik będzie remisowy, to o tytule zdecyduje dogrywka. Jej tempo gry wygląda następująco: 25 minut na partię dla każdego zawodnika + 10 sekund za każdy ruch od początku partii. Jeśli i dogrywka tempem 25'+10" nie przyniesie rozstrzygnięcia, to zawodnicy zagrają dwie partie tempem 5 minut z bonifikatą 3 sekund za każdy ruch od początku partii. Jeśli wciąż nie będzie zwycięzcy, to nastąpi kolejny mecz blitzowy (5'+3"). Jeśli po 5 takich minimeczach blitzowych wynik wciąż będzie remisowy, to zawodnicy rozegrają armagedon - grający białymi otrzyma 5 minut, grający czarnymi - 4 minuty.
Po 60 posunięciach obaj zawodnicy zaczną dostawać bonifikatę w postaci 3 sekund za ruch (poczynając od posunięcia numer 61). W przypadku remisu zawodnik, który grał armagedon czarnymi, zostaje uznany za zwycięzcę całego meczu.
Zawodnicy mają zakaz zgadzania się na remis przed 30. ruchem, chyba że - z uwagi na trzykrotne pojawienie się tej samej pozycji - zezwoli na to sędzia meczu.
Abecadło szachowe
W partiach klasycznych (przy standardowej kontroli czasu) Ian Nepomniachtchi pokonał Magnusa Carlsena 4-krotnie, tylko jeden raz przegrał i 6 razy zremisował. Natomiast we wszystkich dotychczasowych spotkaniach przy szachownicy (włączając również partie szybkie i towarzyskie) Magnus Carlsen pokonał Iana Nepomniachtchiego 21 do 14 i 37 zremisował.
Nepomniachtchi urodził się w Briańsku w Rosji, mieście liczącym pół miliona mieszkańców, około 400 km na południowy zachód od Moskwy. Grał w szachy już w wieku czterech lat i wygrał trzy mistrzostwa Europy z rzędu w swojej grupie wiekowej w latach 2000-2002.
Po raz pierwszy ci dwaj wybitni szachiści spotkali się w partii klasycznej 3 października 2002 roku w Mistrzostwach Europy dzieci do lat 12 w Peniscola (Hiszpania).
A oto przebieg tej partii:
Ian Nepomniachtchi - Magnus Carlsen, Peniscola, 2002
1. e4 Sf6 2. e5 Sd5 3. Sf3 d6 4. d4 d:e5 5. S:e5 g6 6. Gc4 c6 7. Sc3 Ge6 8. O-O Sd7 9. Hf3 Gg7 10. We1 O-O 11. Hg3 S:e5 12. d:e5 S:c3 13. H:c3 G:c4 14. H:c4 Hd5 15. He2 Wad8 16. Gg5 He6 17. He3 b6 18. a4 Wd5 19. Gf4 Hf5 20. He4 Hd7 21. c3 Wd8 22. h3 He6 23. He2 Wd3 24. a5 b5 25. a6 c5 26. He4 Hd5 (26…Wd5!) 27. H:d5 W3:d5 28. Wa5 c4 29. Kf1 e6 30. Ge3 W8d7 31. Gd4 Gf8 32. Wb1 Ge7 (33. Gb4!) 33. b3 Gd8 34. Wa2 (diagram 8) 34…W:d4? (niepoprawne poświęcenie jakości, lepsze 34…c:b3!) 35. c:d4 c3 36. b4? (36. Wc1!) 36…Gg5 37. Wd1 (diagram 9) 37…Wc7? (lepsze było 37…Gd2 38. W:d2 c:d2 39. W:d2 Wc7) 38. Wc2 Ge7? (38…Gd2!) 39. d5 G:b4 40. d6 Wc8 41. Wb1, 1-0
Mistrzostwa Europy Juniorów w Peniscola rozegrane zostały w dniach 29 września - 8 października 2002 w 5 kategoriach wiekowych dla dziewcząt i 5 dla chłopców (do 10, 12, 14, 16 i 18 lat).
W 2002 roku zdobył także mistrzostwo świata do lat 12, wyprzedzając Carlsena, od którego w tym wieku był wyraźnie lepszy (10). Młodzieżowe Mistrzostwa Świata w szachach 2002 rozegrane zostały w Heraklionie w Grecji w dniach 15-24 listopada 2002 r. W grze wzięło udział 802 młodych szachistów (kategorie wiekowe poniżej lat: 18, 16, 14, 12, 10 chłopców i dziewcząt) z 71 krajów.
Partia Magnus Carlsen - Ian Nepomniachtchi zakończyła się wtedy po 35 posunięciach remisem. W następnym roku w mistrzostwach świata do lat 14, rozegranych w Chalkidiki, Grecja, Ian Nepomniachtchi ponownie pokonał Magnusa Carlsena.
dr inż. Jan Sobótka
