Formy bankowości elektronicznej
Bankowość internetowa
Pod tą nazwą kryje się po prostu komunikacja z bankiem za pośrednictwem Internetu. Witryna internetowa banku umożliwia klientom dokonywanie on-line różnorodnych operacji na swoich rachunkach - o ile tylko mają oni dostęp do podłączonego do Internetu komputera z zainstalowaną przeglądarką stron WWW. Kluczową ideą całego pomysłu jest przede wszystkim wirtualna obsługa klienta, tj. włączenie go jako fizycznego użytkownika do skomputeryzowanego systemu bankowego - zapewnienie mu możliwości korzystania z usług bankowych niezależnie od czasu i miejsca.
Bankowość wirtualna
Polega na obsłudze tylko za pomocą sieci Internet i jego komunikatorów, telefonu i ewentualnie przesyłek listowych. Wirtualne banki nie mają placówek w rzeczywistym świecie, punktów obsługujących opłaty itp. Wszystkie operacje - np. zlecenie przelewu, polecenie stworzenia lokaty czy przemiana walut - odbywają się za pomocą Internetu. Ich pracownicy zazwyczaj są dostępni w siedzibie banku i obsługują swoich klientów 24 godziny na dobę. Przykładem banków działających w systemie wirtualnym są Inteligo, mBank czy Alior Sync.
E-mail banking
Istnieją dwa rodzaje tej usługi. Pierwsza z nich ma charakter bierny - klient tworzy na serwerze bankowym skrzynkę poczty elektronicznej i na koniec każdego dnia otrzymuje informację o dokonanych nowych transakcjach i aktualnym stanie konta. Aktywną formą e-mail bankingu jest zaś usługa E-mail Money - faktycznie będąca odmianą WWW lub WAP bankingu. Umożliwia dokonywanie przelewów. Aby z niej skorzystać, nie trzeba znać numeru rachunku odbiorcy, wystarczy adres jego poczty elektronicznej. W celu dokonania takiego przelewu, na stronie internetowej banku podaje się adres e-mail odbiorcy, kwotę, jaką chce się mu przesłać, oraz pytanie i odpowiedź dla celów weryfikacyjnych. Odbiorca takiego przekazu dostaje od banku powiadomienie o nim na swoją skrzynkę pocztową. Następnie loguje się na witrynie banku w celu odpowiedzi na zadane pytanie, a gdy się wszystko zgadza, podaje numer rachunku bankowego, na który mają być przelane środki pieniężne.
Home banking
Jest to jedna z form bankowości elektronicznej przeznaczona dla osób prywatnych i małych przedsiębiorstw. Polega na umożliwieniu klientowi komunikacji z bankiem za pomocą komputera ze specjalnym oprogramowaniem, często korzystając z połączenia telefonicznego z serwisem banku bez konieczności dostępu do Internetu. Ze względu m.in. na rosnące upowszechnienie bankowości internetowej home banking traci jednak popularność.
Phone banking/mobile banking
Usługi bankowe dostępne za pośrednictwem telefonu nazywamy bankowością telefoniczną lub phone bankingiem. Te zaś, które są dostępne dzięki urządzeniom przenośnym, głównie telefonom komórkowym, określamy jako bankowość mobilną lub mobile banking. Operacje bankowe przez telefon mogą być realizowane na kilka sposobów: poprzez kontakt z operatorem (call center) lub automatyczny serwis telefoniczny IVR (Interactive Voice Response) oraz przy użyciu telefonu komórkowego za pomocą SMS lub technologii WAP.
Operacje wykonywane za pomocą bankowości telefonicznej możemy podzielić na pasywne i aktywne. Pasywne to takie, gdzie klient odbiera jedynie informacje dotyczące rachunku. Najprostszą i najczęściej wykonywaną operacją pasywną jest sprawdzenie salda rachunku. Inne usługi, dostępne w większości serwisów telefonicznych, to sprawdzanie historii rachunku bądź uzyskiwanie informacji o aktualnych stopach oprocentowania lub kursach walut. Usługi aktywne zaś to takie, które powodują zmianę salda i historii rachunku. Do typowych operacji aktywnych zaliczyć możemy przelewy oraz dyspozycje dotyczące lokat terminowych.
Odmianą bankowości mobilnej jest WAP, który umożliwia dostęp do rachunku bankowego poprzez telefon komórkowy. Stanowi on również odmianę bankowości internetowej, pozwalającej na korzystanie z usług bankowych za pośrednictwem telefonu bezprzewodowego. Protokół WAP zaimplementowany w telefonie komórkowym predysponuje to urządzenie do mobilnego nawiązania sesji ze stroną internetową banku. W ten prosty sposób użytkownik ma możliwość sprawowania stałej kontroli nad rachunkiem i zdalnego zarządzania własnymi finansami.
Self banking
Niezbędnym środkiem transakcji bankowej jest tu karta płatnicza. Systemy bankowe self bankingu realizowane są poprzez tradycyjne bankomaty, a zatem stanowią najstarszą formę bankowości elektronicznej. Jaka jest geneza bankomatów - inaczej bankowych punktów samoobsługowych? Swego czasu banki doszły do wniosku, że nie opłacałoby się wszędzie budować swoich placówek. Koszty ich tworzenia byłyby ogromnym obciążeniem. Wymyślono więc bankomaty, które bez udziału personelu pozwalają klientom pobierać środki pieniężne (gotówkę) lub sprawdzać aktualny stan swoich rachunków bankowych. Niektóre tego rodzaju punkty samoobsługowe pozwalają także na ulokowanie depozytu, obsługę czeków, wydanie dyspozycji książeczki czekowej i historii rachunku lub nawet zaciąganie kredytów - choć jest ich niewiele.
Mirosław Usidus
