AVT747 - Stroboskop dyskotekowy
Opis układu
Schemat elektryczny został pokazany na rys. 1. Diody LED LD1…LD4 są sterowane przez proste źródła prądowe z tranzystorami T2…T5. Amplituda impulsów występujących na bazie T1 jest ograniczona do ok. 2 V za pomocą trzech diod D8…D10. Podczas pracy suma spadków napięć na D8 i D9 jest mniej więcej taka, jak suma napięć UBE tranzystora T1 i każdego z tranzystorów T2…T5. W efekcie, w czasie obecności impulsu na bazie T1, na każdym z rezystorów R5…R8 występuje napięcie ok. 0,6 V. Jest ono praktycznie niezależne od napięcia zasilania, co oznacza, że prąd diod LED podczas świecenia nie zależy od napięcia zasilania i wynosi mniej więcej 0,6 V/R5. Należy zauważyć, że przy proponowanych wartościach R5…R8 prąd każdej z diod wynosi aż 60 mA. Cztery ultrajasne diody LED pracujące z tak dużym prądem dają bardzo silny błysk światła, porównywalny z błyskiem klasycznego stroboskopu z wysokonapięciowym palnikiem ksenonowym. Diody niebieskie i białe zazwyczaj mają napięcie przewodzenia ponad 3 V, a przy tak znacznych prądach może ono wynosić nawet ponad 3,5 V. Na rezystorach R5…R8 występuje napięcie ok. 0,5…0,6 V, a napięcie nasycenia tranzystorów T2…T5 może być mniejsze niż 0,1 V. W rezultacie układ w pełni osiąga założone parametry już przy napięciu zasilania ok. 4,5 V. Właśnie po to, by zmniejszyć napięcia nasycenia oraz napięcia UBE, w układzie zastosowano tranzystory BC338 o maksymalnym prądzie kolektora 1A, a nie popularne BC548 o prądzie 100 mA, które też mogłyby tu pracować.
Uwaga!
Układ nie powinien być zasilany napięciem wyższym niż 6 V.
Montaż i uruchomienie
Układ należy zmontować na płytce, której schemat montażowy pokazano na rys. 2. Montaż przebiega w sposób standardowy, począwszy od wlutowania w płytkę oporników i innych elementów o niewielkich rozmiarach, a skończywszy na montażu kondensatorów elektrolitycznych, diody LED, podstawki pod U1, złącza śrubowego oraz przełącznika. Układ zmontowany ze sprawnych elementów powinien od razu pracować. Tempo i rytm pracy stroboskopu można ustawić według upodobania, za pomocą potencjometru PR1 oraz S1 – poczwórnego przełącznika DIPswitch. Warto sprawdzić wszystkie szesnaście kombinacji ustawień tego poczwórnego przełącznika.
Układ pracuje już przy napięciu zasilania 3,5 V, ale optymalne rezultaty uzyskuje się przy zasilaniu napięciem 4,5…6 V. Można go zasilać z zasilacza sieciowego, ale niewielki pobór prądu umożliwia zasilanie bateryjne, a tym samym rewelacyjnie zwiększa praktyczne możliwości wykorzystania stroboskopu. Komplet czterech baterii alkalicznych AA wystarczy na kilkadziesiąt godzin pracy stroboskopu.
Uwaga!
Układ wytwarza bardzo silne błyski światła. Choć nie są to diody laserowe, należy unikać patrzenia na diody z niewielkiej odległości, ponieważ może to spowodować mdłości, zmęczenie wzroku, a w skrajnych przypadkach nawet jego uszkodzenie.
