Łódeczka
Nasz model to pływający bocznokołowiec. Bocznokołowiec, to statek z pędnikiem w postaci kół łopatkowych umieszczonych po obu burtach. Bocznokołowcami były pierwsze statki parowe, obecnie używane rzadko, raczej na wodach śródlądowych do celów turystycznych i wypoczynkowych. Tym razem nie zbudujemy statku ale łódeczkę. Taki model jest łatwy do zrobienia, nawet dla początkujących majsterkowiczów. Nie będzie silniczka elektrycznego ani baterii. Wykorzystamy energię pochodzącą z naciągniętej gumki.
Łódeczka będzie ekologiczna i do tego zrobiona z surowców z odzysku. Model można zbudować w ciągu jednego wieczoru, aby już następnego dnia wybrać się nad wodę. Raczej taką stojącą. Pierwsze próby naszego modelu należy przeprowadzić w domu, w wannie albo miednicy.
Materiały: drewniane łopatki laryngologiczne albo odpowiednia liczba patyczków od lodów, patyk od szaszłyka lub prosta szprycha rowerowa, gwóźdź, zakrętki od napojów, gumki recepturki albo guma modelarska.
Narzędzia: glutownica z zapasem kleju na gorąco, nożyk, wiertarka lub wkrętarka, dremel z tarczą mini gumówką do cięcia, punktak, cienkopis, cyrkiel, papier do pieczenia.
Dno łódki. Zrobimy ze sklejonych ze sobą bokami szpatułek. Szerokość łódki ma wynosić cztery płaskie patyczki. Zaczniemy od przygotowania warsztatu. Jako podkładu postaramy się o kawałek papieru do pieczenia. Taki papier z pewnością znajdziemy w kuchni. Klej do niego zupełnie nie przywiera i zapewni komfort klejenia. Patyczki starannie sklejamy klejem z glutownicy starając się by cała długość boku była pokryta klejem. Kładziemy na papierze i po chwili mamy drewnianą gładką ściankę. Potrzebujemy dwóch takich samych. Ścianki dna sklejamy ze sobą na płask na zakładkę. Widzimy to na rysunku schemacie.
Dziób: Przygotujemy dwa patyczki z przodu odcięte pod kątem a z tyłu prostopadle. Widzimy to na rysunku. Patyczki sklejamy ze sobą pod kątem w kształcie litery V.
Burta: Potrzebujemy dwie szpatułki. Zaokrąglone końce obcinamy. W odległości 70 mm od końca wiercimy otwory o średnicy 3 mm. Będzie w nich pracował wał napędowy kół łopatkowych. Burty przyklejamy do pokładu łódki i szpatułek tworzących dziób. Za pomocą dremela odcinamy zbędne powierzchnie pokładu.
Rufa: to szpatułka łącząca burty z tyłu łodzi. Po precyzyjnym przyklejeniu skracamy wystającą po za burtę tylną część pokładu i obrabiamy papierem ściernym.
Hak: Przednie mocowanie napędu. Składa się z trzech elementów sklejonych na płask, tak jak na fotografii. Najdłuższy jest przyklejony do dziobu i pokładu a dwa krótsze wzmacniają ten element. Sklejamy je w całość najlepiej klejem wikolowym, żeby były ułożone płasko. Po wyschnięciu kleju wiercimy wiertłem 5 milimetrów otwór w sklejonych elementach mocowania. Dremelem z mini gumówką wycinamy szczelinę prowadzącą od górnej części mocowania do otworu. To w przyszłości ułatwi nam mocowanie gumki napędowej. Na koniec wklejamy to mocowanie napędu na jego miejsce czyli przyklejamy do dziobu i dna łódki.
Wręga poprzeczna: Ma za zadanie wzmocnić konstrukcję łódki ponieważ naciągnięta guma może wywierać spore naprężenia. Wręga ma w środkowej części obniżenie w którym zmieści się pracująca gumka napędu.
Wzmocnienie: od spodu przyklejamy wzdłużnie szpatułkę, która wzmocni konstrukcje kadłuba. Wygląda jak na fotografii. Ostateczny kształt nadamy jej papierem ściernym.
Mocowanie steru: dwa zaokrąglone końce szpatułek o długości 20 milimetrów. Wiercimy w nich centralne otwory wiertłem o średnicy 3 milimetrów. Przyklejamy do rufy łódki jak widzimy na fotografii.
Ster: do otworów w uchwytach steru wkładamy skrócony gwóźdź o średnicy 3 milimetrów. Odcinek szpatułki o długości 40 milimetrów mocno przyklejamy do gwoździa tworząc ster.
Koła łopatkowe: zaczniemy od wykonania otworów w czterech nakrętkach. Znajdujemy środek nakrętki punktujemy to miejsce punktakiem albo zwykłym gwoździem. To małe wgłębienie sprawi że podczas wiercenia wiertło się nie przesunie w niekontrolowany sposób i otworek na oś będzie wywiercony w geometrycznym środku koła nakrętki.
Wał napędowy: Zrobimy go z prostego odcinka drutu odciętego od wieszaka ubraniowego albo starej szprychy rowerowej. W przypadku gdy nie mamy takich elementów możemy z powodzeniem użyć patyka od szaszłyka. Wał ze szprychy ma długość 140 mm i średnicę 3 mm.
Malowanie: gotowy kadłub proponuje pomalować farbą akrylową. Jest wodoodporna i nada ładny wygląd naszemu modelowi. Proponuje pomalować wnętrze łódki i łopatki napędowe na żółto a kadłub i ster na czerwono. Akryle są łatwe w zastosowaniu, można je rozpuszczać w wodzie i są nietrujące.
Montaż: wał na jego obu końcach lekko nacinamy, deformujemy dremelem tworząc pewne nierówności. Zapobiegną one obracaniu się wału we wnętrzu kół łopatkowych po ich wklejeniu. Wał przekładamy przez otwory w burtach. Klejem z obu stron mocujemy koła łopatkowe. Przed tym proponuje, żeby z papieru do pieczenia zrobić przekładki oddzielające burtę od przyklejanego koła łopatkowego. Po stężeniu kleju można papierowe przekładki usunąć. Koła łopatkowe mają być trwale zamocowane na osi wału ale nie przyklejone do burty.
Sprawdzamy zatem, czy koła obracają się razem z osią w otworach burt łodzi bez utrudnień i co bardzo ważne, czy nie obracają się względem wału. Jeśli wszystko jest dobrze w środkowej części wału, doklejamy w poprzek zaczep gumki zrobiony z gwoździka lub drewienka wykałaczki. Powinien mieć około 7 milimetrów długości. Tu nie żałujmy kleju i postarajmy się, żeby był dobrze zamocowany do wału. O niego zaczepiamy gumkę recepturkę z jednej strony a z drugiej do haczyka na dziobie łódki. Gumkę radzę dodatkowo przywiązać do wału ponieważ po całkowitym rozkręceniu się ma tendencje do spadania z zaczepu. To żadna przyjemność nakładać ją co chwilę od nowa. Przywiązać gumkę do wału można nitką albo cieniutkim drutem a to rozwiązuje problem.
Napęd: Do zaczepu na dziobie łódki wkładamy jedną albo w przyszłości nawet dwie gumki recepturki. Gumki lekko naciągamy zaczepiamy z przodu do uchwytu na dziobie a z drugiej strony o wystający zaczep na wale napędowym. Teraz możemy lekko nakręcić nasz silnik. Pamiętamy, że kołami napędowymi obracamy w kierunku przeciwnym niż kierunek w którym ma płynąć nasza łódka. Zrobimy to ostrożnie, bo koła pozbawione oporu wody, w powietrzu będą obracać się dość szybko. Dopiero gdy łódkę postawimy na wodzie, zanurzone w niej łopatki kół ruszą tak, że nasz model będzie efektownie płynął. Pierwsze próby należy przeprowadzić w wannie albo miednicy aby zobaczyć czy woda nie przecieka do wnętrza łódki. Jeśli tak jest, zlokalizujemy nieszczelność i zakleimy ją klejem na gorąco.
Zabawa. Gotowy model zabieramy nad pobliski zbiornik wody najlepiej stojącej i z dobrym dostępem do brzegu. Zanim postawimy łódkę na wodzie, obracamy koła bocznokołowca naciągając gumkę, która nawija się na wał łączący koła łopatkowe. Należy koła obracać kierunku przeciwnym niż przewidywany kierunek poruszania się łódki. Teraz przytrzymując koła stawiamy model na wodzie, koła raźno ruszają napędzając model. Dobrej zabawy i nie przemoczcie nóg, gdy będziecie wydobywać łódeczkę, która utknie gdzieś w zaroślach brzegu.
Adam Łowicki
