Latarenka - grudniowe ciepłe światło
Witraż ? to ozdobne wypełnienie najczęściej okna, wykonane z kawałków kolorowego szkła oprawionych w ołowiane ramki ? kontury przedstawionego w witrażu rysunku. Technika ta znana była w starożytności, jednak została rozpowszechniona we wczesnym średniowieczu, a rozwinęła się w sztuce gotyckiej. Renesans witrażownictwa nastąpił na przełomie wieków XIX i XX (secesja).
W pierwszym okresie rozwoju witrażownictwa ? od X do XVI w. ? posługiwano się szkłem barwionym przez topienie masy szklanej razem z tlenkami metali. Barwione szkło miało naśladować szlachetne i półszlachetne kamienie, a jego cena była porównywalna z wartością klejnotów, stąd witraże stosowano dawniej głównie w budownictwie sakralnym.
W okresie drugim ? od XVI w. do czasów współczesnych ? rozpowszechniło się malowanie szkła farbami szkliwnymi, niskotopliwymi, utrwalanymi poprzez wypalanie koloru . Technika ta pozwalała na osiągnięcie pełnej gamy barw oraz precyzyjnego rysunku przedstawienia, stała się też częstszym elementem niesakralnej architektury i wystroju wnętrz.
Najprawdopodobniej największe w Europie witraże (212 m2) znajdują się w Rypinie (kujawsko-pomorskie).
MODELE WITRAŻY DLA POCZATKUJĄCYCH ARTYSTÓW
Wycinanie szkła i lutowanie ołowiu jest możliwe do realizacji przez dzieci i młodzież ? jednak do takiej pracy potrzebna będzie raczej pomoc wykwalifikowanego witrażysty lub odpowiednia pracownia np. w młodzieżowym domu kultury (we wrocławskim taką mamy). Jeśli jednak brakuje takich możliwości, nie ma co zwieszać nos na kwintę, witrażowe projekty zrealizować możemy w nieco prostszej technice ? z wykorzystaniem półprzezroczystych bibuł, kalk lub bezbarwnych folii osadzonych w ramkach z brystolu. Choć to bodaj najprostsze rozwiązania, przy odpowiednim podejściu potrafią zaskoczyć pięknem sączącego się przez nie wielobarwnego światła!Pokazane na ilustracjach wzory witraży są jedynie przykładowe ? namawiam do tworzenia własnych miniaturowych dzieł, które postaramy się odpowiednio oprawić.
PODŚWIETLENIE
Do oświetlenia naszych małych dzieł sztuki potrzebne będzie własne źródło światła. Do wyboru są w zasadzie trzy możliwości:
- świeczka,
- miniaturowa mikrożarówka z dwoma ogniwami 1,5 V AAA,
- dioda LED z trzema ogniwami pastylkowymi.
Znacznie bezpieczniejsze (choć nieco trudniejsze w wykonaniu i kosztowniejsze w zakupie) jest oświetlenie bateryjne. Obwody najprostsze z możliwych ? praktycznie jedyne problemy to dopasowanie i połączenie elementów ze sobą i umocowanie ich w latarence.
Przydatne mogą być gotowe układy z kolorowymi diodami ? jeśli świecą w górę, wtedy warto w latarence zamontować odpowiednie lustro z aluminiowej blaszki lub folii kierujące światło na witrażyki.
UWAGA! AUTOR, REDAKCJA ANI WYDAWCA MIESIĘCZNKA ?MŁODY TECHNIK? NIE BIORĄ ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA NIEODPOWIEDNIE WYKORZYSTANIE PRZEDSTAWIONYCH MODELI!
CIEPŁEGO ŚWIATŁA ODSŁONA PIERWSZA
Na początek proponuję wykonanie pojedynczego, wolno stojącego witrażyka w kartonowej w ramce.Potrzebne będą: arkusz A4 brystolu w dowolnym kolorze, kalka, folia lub bibułka gładka, nożyk do tapet, nożyczki, klej do papieru w sztyfcie.
Dwie stojące ramki do naszych ?świetlnych obrazków? można pobrać i wydrukować na brystolu bezpośrednio z pliku PDF (Ramki do witrażyków). Wycięcie i sklejenie elementów z kartonu zostało pokazane na ilustracjach ? jest proste ? wymaga jedynie precyzji w wykonaniu, aby ramka nie była zwichrowana.
Do sklejonej ramki wklejamy witrażyk, wykonany (wydrukowany lub dwustronnie malowany) na przykład na kalce technicznej. Jak napisałem kilka akapitów wyżej ? zachęcam do tworzenia własnych wzorów. Na zachętę zamieszczamy również jeden przykładowy wzór (Witrażyki na kalce). Inna możliwość to wykorzystanie natłuszczonego obrazka przyklejonego do ramki za pomocą taśmy dwustronnej. Wiele cennych inspiracji do wykonania witrażyka znaleźć można również na stronach internetowych.
CIEPŁEGO ŚWIATŁA ODSŁONA DRUGA
Inne, nieco bardziej użyteczne zastosowanie miniaturowych witraży to na przykład adwentowe lampki.Sposób wykonania jednego z trzech wzorów zawartych w plikach PDF( Latarenka adwentowa I, Latarenka adwentowa II, Latarenka adwentowa III) pokazują ilustracje poniżej. Również i tu konstrukcję stanowić będzie brystol dowolnego koloru (nawet czarny, o ile uda się na nim zobaczyć wydruk, choć najpiękniejsze są kartony w kolorach metalicznych ? złote, srebrne, brązowe itp.). Również i tu zastosujemy podobne materiały i narzędzia.
Wzór pokazany na ilustracjach jest najbardziej pracochłonny z trzech proponowanych do pobrania wycinanek. Oczywiście można także zastosować swoje rozwiązania, korzystając jedynie z podanych podpowiedzi i wykorzystując poprzednie doświadczenia. Również i w tym przypadku namawiam do tworzenia własnych wzorów witraży ? niech będą Wasze, niech będą jedyne w swoim rodzaju.
Latarenki, proponowane dziś do wykonania w ?Na warsztacie?, są otwierane od góry. Trochę wprawy wymaga tu oczywiście umieszczenie źródła światła ? ale jest to wykonalne ? także i w przypadku ?żywego światła?. W dwóch pozostałych zworach daszki są dwupołaciowe. Można też wykonać dowolne inne, w tym z kominkiem dla odprowadzenia ciepła. W przypadku stosowania podgrzewacza świeczkowego (jest niski ? nie wolno używać wyższych świec!) koniecznie należy zastosować osłonę termiczną, zabezpieczającą daszek przed przegrzaniem i zapłonem ? lub w ogóle zrezygnować z daszka, a i tak nigdy nie pozostawiać takiego światła bez nadzoru!
NA ZAKOŃCZENIE
Myślę, że i tym razem Czytelnicy zbierający punkty Active Reader będą mogli zebrać ich podwójną ilość za wykonanie dwóch modeli opisanych w tym artykule. Mam nadzieję, że będziemy mogli je zobaczyć również na naszym internetowym forum. Wszystkim natomiast, którzy dotarli do tego miejsca, życzę światła dającego ciepło i nadzieję w zimnym grudniowych mroku ? i to nie tylko tego, które widać oczyma...
