Magnus Carlsen zwycięzcą turnieju Superbet Rapid & Blitz Poland 2023
Grand Chess Tour (GCT) to cykl turniejów szachowych, w których uczestniczą czołowi szachiści. Powstanie GCT, którego pomysłodawcą był Garri Kasparow, zostało ogłoszone 24 kwietnia 2015 r. na konferencji prasowej w St. Louis w stanie Missouri w przededniu meczu Battle of the Legends: Garri Kasparow vs Nigel Short. W pierwszym GCT uczestniczyli najlepsi ówcześni szachiści wraz z mistrzem świata Magnusem Carlsenem. Ogólna pula nagród wyniosła 1 050 000 $.
W 2015 roku dziewięciu najlepszych szachistów rywalizowało w każdym turnieju Grand Chess Tour, a dziesiąty szachista z dziką kartą był wybierany przez komitet organizacyjny poszczególnych turniejów. W 2016 roku grało ośmiu zasadniczych szachistów w każdym turnieju i dodatkowo dwóch z dzikimi kartami w poszczególnych turniejach. Trzej najlepsi gracze, którzy zgromadzili najwięcej punktów turniejowych we wszystkich wydarzeniach, otrzymali zaproszenia na następny rok Grand Chess Tour. Gracze z dziką kartą otrzymali punkty za turnieje, w których brali udział.
Grand Chess Tour 2023
W ramach rozgrywek rozgrywane są dwa turnieje szachów klasycznych oraz trzy turnieje zarówno w szachach szybkich, jak i błyskawicznych.
Szczegółowy harmonogram cyklu Grand Chess Tour:
- Superbet Chess Classic Romania: 4-16 maja, Bukareszt, Rumunia
- Superbet Rapid & Blitz Poland: 19-26 maja, Warszawa, Polska
- SuperUnited Rapid & Blitz Croatia: 3-10 lipca, Zagrzeb, Chorwacja
- Saint Louis Rapid & Blitz: 12-19 listopada, St. Louis, USA
- Sinquefield Cup: 19 listopada - 3 grudnia, St. Louis, USA
W tegorocznym cyklu Grand Chess Tour łączna pula nagród wynosi 1,4 mln dolarów. W turniejach klasycznych suma nagród wynosi 350 tys. na każdy turniej, natomiast w turniejach szachów szybkich i błyskawicznych - 175 tys. dolarów na turniej. Dodatkowo dla najlepszych trzech zawodników klasyfikacji generalnej cyklu przewidziano dodatkową nagrodę w łącznej wysokości 175 tys. dolarów.
W cyklu 5 turniejów uczestniczy 9 szachistów, któ-zy mają zagrać zarówno w 2 turniejach szachów kla-ycznych, jak i 2 z 3 turniejów szachów szybkich i błyskawicznych. Ponieważ każdy turniej planowany jest na 10 graczy, dodatkowe miejsca zostają wypełnione zawodnikami z dzikimi kartami.
Skład zasadniczy cyklu w tym roku to dziewięciu graczy, w tym aktualny mistrz świata w szachach Ding Liren, wicemistrz świata w szachach 2023 Ian Nepomniachtchi, Jan-Krzysztof Duda, obrońca tytułu Alireza Firouzja, Maxime Vachier-Lagrave, Anish Giri, Fabiano Caruana, Wesley So i Richard Rapport.
Turniej Superbet Rapid & Blitz Poland 2023
Międzynarodowe zawody tego cyklu po raz drugi odbyły się w Polsce (1). To jedne z najbardziej prestiżowych rozgrywek szachowych na świecie. Pula nagród wynosiła 175 tys. dolarów. W Warszawie uczestniczyli czołowi arcymistrzowie w rankingu szachów szybkich: Norweg Magnus Carlsen (nr 1), Amerykanin Wesley So (3), Jan-Krzysztof Duda (4), reprezentujący Rumunię Węgier Richard Rapport (5), Francuz Maxim Vachier-Lagrave (6), a także Amerykanin Levon Aronian, Holender Anish Giri, Rumun Bogdan-Daniel Deac, reprezentujący Rumunię Ukrainiec Kirił Szewczenko oraz Radosław Wojtaszek.
źródło: https://tiny.pl/ct75f
10 uczestników rywalizowało tzw. systemem kołowym (każdy z każdym) - w pierwszych trzech dniach w szachach szybkich (dziewięć rund, po trzy partie dziennie), a w dwóch ostatnich - w błyskawicznych (dziewięć rund dziennie). Zawody cieszyły się ogromnym zainteresowaniem kibiców (2), którzy czasami czekali w długich kolejkach, aby dostać się na salę gry. Centrum Konferencyjne w Muzeum Polin każdego z pięciu turniejowych dni było wypełnione po brzegi kibicami, zagraniczne gwiazdy były pod wrażeniem dużego zainteresowania, jakie wzbudził Superbet Rapid & Blitz Poland 2023. Łącznie przez pięć turniejowych dni fanów odwiedzających zawody można liczyć w tysiącach.
fot. Jan Sobótka
Magnus Carlsen
Magnus Carlsen jest pięciokrotnym Mistrzem Świata i obecnie nadal najlepszym szachistą na świecie (3). Jako najmłodszy szachista w historii w wieku 19 lat zdobył pozycję lidera rankingu FIDE, potem osiągnął najwyższy w historii ranking FIDE (2882) i pozostaje na pozycji numer jeden od ponad 11 lat. W 2013 roku Carlsen zdobył tytuł Mistrza Świata, pokonując w 12-partiowym meczu w szachach klasycznych Viswanathana Ananda. Następnie skutecznie obronił swój tytuł przeciwko Anandowi w 2014 roku, a następnie pokonał Sergeja Karjakina (2016), Fabiano Caruanę (2018) i Iana Nepomniachtchiego (2021) w kolejnych meczach o Mistrzostwo Świata. Magnus jest również czterokrotnym Mistrzem Świata w szachach szybkich, sześciokrotnym Mistrzem Świata w szachach błyskawicznych i dwukrotnym zwycięzcą Grand Chess Tour. Po rezygnacji z obrony tytułu Mistrza Świata w szachach klasycznych 32-letni Carlsen nadal udowadnia, że jest najlepszym szachistą na świecie.
źródło: https://tiny.pl/ct75d
Jan-Krzysztof Duda
Jednym z 9 zasadniczych uczestników tegorocznego cyklu Grand Chess Tour jest Jan-Krzysztof Duda (4). Jest to jeden z najbardziej utalentowanych i najlepszych szachistów na świecie, który zwyciężył w ubiegłorocznym turnieju Superbet Rapid & Blitz 2022.
fot. David Llada/FIDE, źródło: https://tiny.pl/ct75c
Międzynarodowe uznanie zyskał po wygraniu Mistrzostw Europy w szachach szybkich w 2014 roku i zdobyciu srebrnego medalu w szachach błyskawicznych. W 2021 roku Jan-Krzysztof Duda został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi przez Prezydenta RP za osiągnięcia w szachach. Kontynuował swoją karierę, wygrywając Mistrzostwa Polski w 2018 roku i zajmując drugie miejsce w Mistrzostwach Świata w szachach błyskawicznych w 2018 oraz w 2021 roku. Największym sukcesem Polaka jest wygranie Pucharu Świata FIDE w 2021 roku, dzięki czemu zakwalifikował się do Turnieju Pretendentów 2022.
Trudno było wymyślić bardziej interesujący finał zawodów szachowych. Zwycięzca sprzed roku, 25-letni Duda ostatni dzień turnieju rozpoczynał na pozycji lidera z przewagą pół punktu nad świetnie finiszującym w szachach błyskawicznych liderem światowego rankingu i wieloletnim mistrzem świata Carlsenem. Norweg kontynuował znakomitą passę, a Polak tracił punkty i stracił prowadzenie. O zwycięstwie zadecydował mecz ostatniej serii blitza, w którym Jan-Krzysztof Duda zmierzył się z Magnusem Carlsenem (5).
w turnieju Superbet Rapid&Blitz Poland 2023,
fot. Rafał Oleksiewicz, źródło: https://tiny.pl/ct75w
Do zwycięstwa Norwegowi, który do tego grał białymi, wystarczał remis, a Polak musiał wygrać, by doprowadzić do dogrywki. W debiucie Duda zagrał bardzo ryzykownie, popełnił błąd w 9. posunięciu i wtedy wydawało się, że partia szybko skończy się wygraną Carlsena. Jednak potem Norweg grał zachowawczo na remis a Polak bardzo precyzyjnie i w końcu przejął inicjatywę. W końcówce, w której miał gońca i dwa piony za wieżę Duda próbował przełamać obronę dążącego do remisu Norwega, ale ten grał bardzo dobrze i skutecznie odpierał ataki. Obaj przeciwnicy wykonywali bardzo szybko posunięcia w bardzo długiej końcówce, gdyż na zegarach pozostawało kilka sekund do końca regulaminowego czasu. W trwającej aż 124 posunięcia partii szachów błyskawicznych Duda miał kilka razy szansę na zwycięstwo, ale ostatecznie Carlsen obronił remis i został triumfatorem całego turnieju.
Magnus Carlsen - Jan-Krzysztof Duda
Superbet Blitz Polska 2023 (blitz), Warszawa, runda 18, 25.05.2023
1. e4 c5 2. Sf3 b6 3. d4 c:d4 4. S:d4 Gb7 5. Sc3 a6 6. Gg5 Hc7 7. Sd5 He5 8. Ge3 (diagram 6) 8…e6? (należało grać 8…G:d5 9. e:d5 H:d5 10. Ge2 z niewielką przewagą białych) 9. Sf3! (białe zdobywają jakość) 9…H:e4 10. Sc7+ Ke7 11. S:a8 G:a8 12. Hd4 b5 (diagram 7) 13. a4 (lepsze było 13. Hc5+ d6 14. Hc7+) 13…H:d4 14. S:d4 b4 15. a5 Sf6 16. Sb3 Sd5 17. Ga7 Sc6 18. Gb6 g5 19. G:a6 Gg7 20. Wa2 Wb8 21. Ge2 S:b6 22. a:b6 Sd4 23. S:d4 G:d4 24. Gf3 G:f3 25. g:f3 b3 26. c:b3 W:b6 27. h4 h6 28. h:g5 h:g5 29. Ke2 W:b3 30. Wd1 Gb6 31. Wd3 Wb5 32. b3 f5 33. Wa4 Gc5 34. b4 Gb6 35. Wb3 Kf6 36. Wa8 Gc5 37. Wa5 W:b4 38. W:b4 G:b4 39. Wa7 d6 40. Wd7 Gc5 41. Wh7 Ke5 42. Wg7 Kf4 43. Wg6 e5 44. Wg8 Gd4 45. Wd8 Gc5 46. Wa8 g4 47. Wa4+ Gd4 48. f:g4 K:g4 49. f3+ Kf4 50. Wa8 e4 51. f:e4 f:e4 (diagram 8, powstała bardzo ciekawa końcówka, w której to białe muszą się precyzyjnie bronić) 52. Wf8+ Ke5 53. We8+ Kd5 54. Kd2 Gc5 55. Ke2 Kd4 56. We8 d5 57. Wa4+ Ke5 58. Wa5 Gb6 59. Wb5 Gg1 60. Wb1 Gc5 61. Wh1 d4 62. Wh5+ Kd6 63. Wf5 Gb4 64. Wh5 Ke6 65. Wb5 Gd6 66. Wh5 Gf4 67. Wh3 Kd5 68. Wh5+ Ke6
69. Wh3 Kd6 70. Wa3 Kc5 71. Wa5+ Kb4 (diagram 9) 72. Wd5? (błąd Carlsena, powinien grać 72. Wh5 i piona e4 nie da się obronić) 72…Kc4 73. Wf5 d3+ 74. Kd1 Gg3? (do wygranej Dudy prowadziło m.in. 74…Gd6) 75. Wg5! (jedyny ruch utrzymujący remis) 75…Gf2 76. Wg4 Kd5 77. Wg8? (następny błąd Carlsena, należało grać 77. Wg5+ lub 77. Kd2) 77…Kd4? (na zegarze pozostały sekundy i teraz Duda nie znajduje wygrywającego posunięcia 77…Gd4!) 78. Wd8+ (Carlsen pomimo braku czasu do namysłu broni się bardzo dokładnie) 78…Ke3 79. We8 Gh4 80. We6 Gd8 81. We8 Ga5 82. We7 Gb4 83. We8 Kf3 84. Wd8 Kf4 85. Wd7 Ke3 86. Wd8 Gc3 87. Wd7 Kf4 88. Wd8 Ke5 89. Wd7 Gb4 90. Wd8 Ge7 91. We8 Kd6 92. Kd2 Gg5+ 93. Kc3 Kd5 94. Wa8 Gf6+ 95. Kd2 Gg5+ 96. Kc3 Ke5 97. Wf8 Gf4 98. Wf7 Ge3 99. Wf8 Gd4+ 100. Kd2 Gc5 101. Wf7 Kd4 102. Wf4 Gb4+ 103. Kd1 Gc3 104. Wh4 Kd5 105. Wh5+ Ke6 106. Wc5 Gd4 107. Wa5 Kd6 108. Wa8 Ke5 109. We8+ Kf4 110. Wd8 Gc3 111. Wf8+ Ke3 112. We8 Ga5 113. We6 Kd4 114. Wd6+ Kc4 115. We6 Kd5 116. We8 Kd4 117. Wa8 Gc7 118. Wc8? (diagram 10, daje kolejną szansę czarnym na zwycięstwo) 118…Gf4? (do wygranej czarnych prowadziło 118…Gb6! 119. Wb8 Gc5) 119. Wd8+ Kc3 120. Wc8+ Kb3 121. Wf8 Gh6 122. Wh8 Gg7 123. We8 Kc3 124. W:e4 1/2-1/2 Niezwykle emocjonująca końcówka, grana na wysokim poziomie pomimo bardzo krótkiego czasu do namysłu.
dr inż. Jan Sobótka
- nauczyciel akademicki,
licencjonowany instruktor
i sędzia szachowy
