Niwelator optyczny ELN 24
Wysokości poszczególnych punktów nazywa się rzędnymi, a różnicę wysokości pomiędzy dwoma punktami – wysokością względną. Istnieje kilka sposobów przeprowadzenia pomiarów niwelacyjnych, różniących się m.in. wykorzystywanym sprzętem, liczbą zaangażowanych osób, a zwłaszcza precyzją. I tak np. niwelacja geometryczna (pomiar niwelatorem długości odcinków pionowo ustawionych łat) może wykazywać błąd w zakresie 1-10 mm na dystansie 1 km; a trygonometryczna (wyznaczenie teodolitem różnicy wysokości między dwoma punktami) może już skutkować błędem w zakresie 1-10 cm na dystansie 1 km.
Obecnie coraz częściej spotyka się na budowach niwelatory laserowe. Mają szereg zalet: mogą być obsługiwane przez jedną osobę, ich zasięg wynosi nawet do 1200 m, nie trzeba ich przenosić z miejsca na miejsce, do pracy wystarczy łata z detektorem, są łatwe w użytkowaniu, mają wydajne zasilanie pozwalające na wielogodzinną pracę. Geodeci często decydują się jednak na modele optyczne – są dokładniejsze, a przede wszystkim tańsze. Nie trzeba też dźwigać do nich zapasowych akumulatorów.
Pomiary niwelatorem optycznym (niwelacja geometryczna) to praca wspólna. Jedna osoba obsługuje niwelator, a druga trzyma łatę. Przystępując do pomiaru, najpierw trzeba wypoziomować narzędzie i co jakiś czas kontrolować ustawienie. Robi się to w oparciu o wskazania libelki umieszczonej na podstawie instrumentu.
Otrzymanie ostatecznego wyniku wymaga wykonania kilku faz tej operacji: • pomiaru wysokości instrumentu, czyli pomiaru wykonanego na reper (n.p.m.) lub inny punkt charakterystyczny; • pomiaru wykonanego w punkcie, którego wysokość należy określić; • ustalenia wyniku pomiaru; • obliczenia różnicy wysokości, według etapów: a) wysokość repera (n.p.m.) + odczyt na łacie = wysokość instrumentu (n.p.m.); b) wysokość instrumentu (n.p.m.) – odczyt na łacie (punkt mierzony) = rzędna punktu (n.p.m.); c) rzędna punktu – wysokość projektowa = różnica między aktualną wysokością punktu a wysokością pożądaną.ELN 24 jest właśnie niwelatorem optycznym, przeznaczonym zwłaszcza do pomiarów na budowie. To najtańsze profesjonalne urządzenie służące do pracy w terenie (linia ekonomiczna Ecoline). Producent, niemiecka marka geo-FENNEL, od 160 lat specjalizuje się w konstrukcji przyrządów pomiarowych. Dla ELN 24 dokładne poziomowanie w każdym położeniu lunety zapewnia automatyczny kompensator tłumiony magnetycznie. Pracę przyspieszają: proste celowanie (w kierunku łaty) przy pomocy muszki i szczerbinki oraz precyzyjne nastawianie ostrości dużym pokrętłem.
Zestaw składa się z niwelatora, statywu, łaty teleskopowej (w pokrowcu) z nadrukowaną podziałką –5 m, igły rektyfikacyjnej płytki krzyża kresek, klucza imbusowego do rektyfikacji (regulacji) libelli, pionu sznurkowego z zawieszką. Zastosowana tu metalowa obudowa jest cięższa niż plastikowa w innych modelach, ale dużo lepiej chroni niwelator przed skutkami uszkodzeń mechanicznych. ELN 24 zapewnia 24-krotne powiększenie, jest wyposażony w obiektyw o średnicy 36 mm, najkrótsza celowa wynosi 0,3 m, a średni błąd na 1 km podwójnej niwelacji to 2 mm. Całość waży 1,5 kg.
Opisywany model najefektywniej sprawdzi się podczas rutynowych prac niwelacyjnych w budownictwie kubaturowym i przestrzennym, podczas kształtowania krajobrazu, planowania przestrzennego, obmiarów i kontroli w budownictwie.
Zestaw do kupienia na www.sklepylaserowe.pl.
