Jan Niepomniaszczij przeciwnikiem Magnusa Carlsena w meczu o tytuł Mistrza Świata w 2023
Jan Niepomniaszczij (ros. Ян АлексА́ ндрович непо́ мнЯщий) (1) pewnie triumfował w szachowym turnieju kandydatów w Madrycie, zdobywając 9,5 pkt. z 14 partii.
W ostatniej rundzie największym zainteresowaniem cieszyła się partia trzeciego w klasyfikacji przed tą rundą Chińczyka Dinga Lirena i wicelidera Amerykanina Hikaru Nakamury. Magnus Carlsen kilkakrotnie sygnalizował bowiem, że być może nie zagra w obronie tytułu (2).
źródło: Carlsen hints he’s played last World Championship match/chess24.com
Gdyby tak się stało, w meczu o mistrzostwo świata zagraliby zwycięzca i drugi zawodnik Turnieju Kandydatów, czyli Ding Liren. Najlepszy szachista Chin pokonał bowiem Nakamurę po ponad pięciu godzinach gry i awansował na drugie miejsce z dorobkiem 8 pkt.
Norweg, mówiąc o abdykacji, raczej blefował. "Nie wierzę w to. On po prostu lubi takie psychologiczne gierki" - mówił jeszcze przed Turniejem Kandydatów Amerykanin Fabiano Caruana.
Obrońca tytułu z walki o pozostanie na tronie jak dotąd zrezygnował tylko raz - był nim Amerykanin Bobby Fischer, który w 1975 roku nie mógł dojść z FIDE do porozumienia w sprawie formatu meczu. Federacja przyznała wówczas tytuł jego niedoszłemu rywalowi, Rosjaninowi Anatolijowi Karpowowi, którego dopiero dziesięć lat później pokonał rodak Garri Kasparow.
W ostatniej rundzie turnieju pojedynek 24-letniego Jana-Krzysztofa Dudy z siedem lat starszym Niepomniaszczim zakończył się remisem po 48 posunięciach. Wcześniej obydwaj rywalizowali osiem razy w szachach klasycznych. Rosjanin wygrał trzy partie (w tym w szóstej rundzie, która okazała się pierwszą przegraną Polaka w Madrycie), Duda jedną, a cztery zakończyły się remisem. Rosjanin zakończył imprezę ze znakomitym bilansem - pięcioma zwycięstwami i dziewięcioma remisami.
31-letni Rosjanin Jan Niepomniaszczij, który wraz z 43 innymi czołowymi rosyjskimi szachistami potępił Władimira Putina za agresję na Ukrainę, startuje w turniejach pod flagą Międzynarodowej Federacji Szachowej (FIDE).
W poprzednich Turniejach Kandydatów zwyciężali:
- 2013 - Magnus Carlsen (Norwegia)
- 2014 - Viswanathan Anand (Indie)
- 2016 - Siergiej Karjakin (Rosja)
- 2018 - Fabiano Caruana (USA)
- 2021 - Jan Niepomniaszczij (Rosja)
Partia ostatniej rundy: Ding Liren - Hikaru Nakamura
Była to z pewnością najgorętsza i najbardziej decydująca partia ostatniej rundy. Zwyciężył reprezentant Chin Ding Liren i zajął 2. miejsce w turnieju (3, 4).
Pomimo niefortunnego startu Ding Liren zdołał nie tylko odrobić straty i zrekompensować je kolejnymi zwycięstwami, ale wyprzedzić także pozostałych rywali z wyjątkiem Jana Niepomniaszczego. Chiński arcymistrz potwierdził, że jetlag przeszkadzał mu na początku, kiedy źle spał. Miał nadzieję na szybki remis w pierwszej rundzie, ale to nie wyszło. "Potem starałem się traktować to jako normalny turniej, a nie Turniej Kandydatów, aby nie wywierać na siebie tak dużej presji".
fot. Maria Emelianova/Chess.com
W pierwszej partii turnieju Ding Liren (zawodnik z najwyższym rankingiem) przegrał białymi z Janem Niepomniaszczim (zwycięzca poprzedniego Turnieju Kandydatów). Chiński zawodnik zrezygnował po nieco ponad trzech i pół godzinie, tuż przed tym, jak miał dostać mata. Był to zdecydowanie zaskakujący wynik, ponieważ Ding Liren przegrał tylko dwa razy w ostatnich 50 partiach klasycznych. Co ciekawe, jedna z tych porażek miała miejsce w marcu 2020 r. w pierwszej rundzie poprzedniego Turnieju Kandydatów.
Ding Liren - Hikaru Nakamura, Turniej Kandydatów 2022, Madryt, 4.07.2022, runda 14
Była to druga ich partia w turnieju, wcześniej grali w rundzie szóstej i wtedy partia zakończyła się remisem.
1. d4 Sf6 2. c4 e6 3. Sf3 d5 4. Sc3 c5 5. e3 Sc6 6. a3 d:c4 7. G:c4 a6 8. Gd3 b5.
9. d:c5 G:c5 10. b4 Ge7 11. O-O Gb7 12. Gb2 O-O 13. Se4 S:e4 14. G:e4 f5 15. Gb1.
H:d1 16. W:d1 Wfd8 17. Ga2 Kf7 18. h4 (diagram 5, do zdobycia 2. miejsca w turnieju Nakamurze wy-starczał remis. W pozycji bez hetmanów lepiej było dalej upraszczać pozycję, grając 18…W:d1 19. W:d1 Wd8) 18…h6 19. Wdc1 Gd6 20. Wc2 Se7 21. Sd4 Gd5 22. G:d5 S:d5 23. Wac1 Wd7 24. Sb3 Ge7 25. h5 Gf6 26. Gd4 e5 27. Gc5 Gd8 28. Wd2 Sf6 29. W:d7+ S:d7 30. Wd1 Sf6 31. Gd6 Sg4 32. Gc5 Gh4 33. Wd7+ Kg8 34. g3 Gg5 35. Kf1 Gd8 (lepsze byłoby 35… Wd8 36. W:d8 36. G:d8) 36. Wb7 f4 37. g:f4 e:f4 38. e4 (diagram 6) 38…Gf6 (lepsze było 38…f3 utrudniające białym uaktywnienie króla) 39. Sd4 We8 40. Kg2 Se5 41. Sf5 f3+ 42. Kg3 (diagram 7, biały król wkracza do akcji, białe uzyskały wygraną pozycję. Ding dalej precyzyjnie realizuje przewagę pozycyjną) 42…Sc4 43. Ge7 Gb2 44. K:f3 G:a3 45. Kg3 Se5 46. Gc5 Sf7 47. f3 Gc1 48. Wa7 Gd2 49. W:a6 Ge1+ 50. Kg2 Gc3 51. Wa7 Sg5 52. Se7+ Kh8 53. Sg6+ Kg8 54. Se7+ Kh8 55. Sd5 Gb2 56. Wa2 Gc1 57. Wc2 Ga3 58. Ge3 1-0.
Nowy regulamin Turnieju Kandydatek do tytułu Mistrzyni Świata
W 1927 roku Międzynarodowa Federacja Szachowa FIDE ustanowiła Mistrzostwa Świata Kobiet w Szachach wyłącznie dla kobiet. Od 2010 roku mistrzostwa kobiet odbywały się co roku, ale w dwóch naprzemiennych formatach. W parzystych latach mistrzostwa wciąż były rozstrzygane w 64-osobowym turnieju pucharowym. Jednak w nieparzystych latach panująca mistrzyni sprzed roku broniła tytułu w meczu z pretendentką.
Przez wiele lat system wyłaniania Mistrzyni Świata w Szachach był szeroko krytykowany. Mistrzyni Świata mogła utracić tytuł, ponieważ nie zagrała lub zbyt wcześnie odpadła z Pucharu Świata. System skomplikowany i kontrowersyjny. Na tyle, że najlepsza szachistka na świecie, była Mistrzyni Świata Hou Yifan, odmówiła gry w rozgrywkach kobiecych.
Oczywiste było, że zmiany systemu wyłaniania Mistrzyni Świata są potrzebne i zarząd FIDE wprowadził w 2019 roku Turniej Kandydatek oraz system podobny do systemu w szachach męskich. Turniej Kandydatek rozegrany w Kazaniu, Rosja, w dniach 31 maja 2019 - 17 czerwca 2019 wygrała Rosjanka Aleksandra Goriaczkina.
Rada Międzynarodowej Federacji Szachowej (FIDE) zatwierdziła ostatnio nowy regulamin turnieju kandydatek, przyjmując system pucharowy. Wystąpi w nim osiem zawodniczek, a najlepsza latem 2023 zagra o tytuł Mistrzyni Świata.
W turnieju, który odbędzie się w latach 2022 i 2023, weźmie udział osiem szachistek. Pierwsze dwa etapy rozegrane zostaną w formacie czterech meczów i ewentualnego tiebreaka. Finał będzie składał się z sześciu gier. Całkowita pula nagród wyniesie rekordowe 250 tysięcy euro.
Organizatorzy podzieli uczestniczki na dwie grupy, w zależności od rankingu. Pierwszy etap imprezy, składający się z ćwierćfinałów i półfinałów, odbędzie się w październiku oraz listopadzie i potrwa dwa tygodnie. Dokładne lokalizacje i szczegółowy terminarz FIDE ogłosił w lipcu. Kilka miast wyraziło już duże zainteresowanie goszczeniem szachowych kandydatek.
Druga, finałowa rywalizacja została zaplanowana na pierwszy kwartał 2023 roku. Składać się będzie z sześciu rund pomiędzy dwiema najlepszymi zawodniczkami Turnieju Kandydatek.
Zwyciężczyni meczu finałowego zostanie pretendentką do rywalizacji o tytuł Mistrzyni Świata, którego posiadaczką jest Chinka Ju Wenjun (8). Aktualna Mistrzyni Świata w Szachach, ur. 31 stycznia 1991, już w wieku 15 lat uczestniczyła w Jekaterynburgu w pucharowym turnieju o mistrzostwo świata a w marcu 2017 roku została piątą kobietą, która uzyskała ranking 2600. Jest trzykrotną Mistrzynią Świata Kobiet w Szachach, tytuły zdobywała w maju 2018 r., listopadzie 2018 r. i w 2020 r. W styczniu 2020 r. Ju Wenjun skutecznie obroniła tytuł w meczu z Aleksandrą Goriaczkiną w Mistrzostwach Świata Kobiet w Szachach 2020. Po remisowym wyniku 6-6 w klasycznej kontroli czasu wygrała w dogrywce z wynikiem 2,5–1,5 w szachach szybkich.
źródło: https://bit.ly/3ITe9dB
Turniej Kandydatek planowany jest na lato 2023 roku. Najwyżej klasyfikowaną zawodniczką w rankingu FIDE spośród zgłoszonej ósemki jest rosyjska arcymistrzyni Aleksandra Goriaczkina (2599).
Podział na grupy:
Grupa A
- Humpy Koneru (Indie) - Anna Muzyczuk (Ukraina)
- Lei Tingjie (Chiny) - Marija Muzyczuk (Ukraina)
Grupa B
- Aleksandra Goriaczkina (Rosja) - Aleksandra Kosteniuk (FIDE)
- Kateryna Łahno (Rosja) - Tan Zhongyi (Chiny).
dr inż. Jan Sobótka
- nauczyciel akademicki,
licencjonowany instruktor
i sędzia szachowy
